今は昔の物語集目次

今昔物語集 第4巻第24話 エスぺラント対訳
『竜樹、俗時、作隠形薬語』


今は昔の物語 第4巻第24話
竜樹、俗時、作隠形薬語

  (りうじゆ、ぞくのとき、おんぎやうの
    くすりをつくれること)
Antaŭ longa tempo n–ro 24 el vol. 4
En sekulareco Nagarĵuno
        faris nevidebligilon

          tradukis: SIMATANI Takesi

  今は昔、西天竺に竜樹菩薩と申す聖人ましましけり。初め俗にましましける時には、外道(げどう)の典籍の法を習へり。其の時に、俗三人(みたり)有りて、語らひ合せて隠形(おんぎょう)の薬を造る。其の薬を造る様は、寄生(やどりぎ)を五寸に切りて陰干しに百日干して、其れを以て造る薬になむ有りける。其れを以て其の法を習ひて其の木を髻(もとどり)に持(じ)しつれば、隠れ蓑と云ふらむ物の様に形を隠して、人見る事無し。
   Antaŭ longa tempo en la Okcidenta Hindio vivis sanktulo nomata Bodisatvo Nagarĵuno. Kiam li estis en sekulareco, li lernis el herezaj libroj. Tiam li konspir–is kun aliaj kaj triope faris nevidebligilon.Tion oni faras el visko tranĉita en kvin–sunnajn pecojn kaj sekigita dum cent tagoj. Se kun difinita rito oni metas la pecon en lian hartufon, neniu vidas lin, kvazaŭ vi surmetus kaŝ–mantelon.

  しかるに、此の三人の俗、心を合せて、此の隠形の薬と頭(かしら)に差して国王の宮に入りて、もろもろの后妃(こうひ)を犯す。后達、形は見えぬ者の寄り来りて触ればえば恐(お)ぢ怖れて、国王に忍びて申す。「近来(このごろ)形は見えぬ者の寄り来りて触れはなむ有る」と。国王この事を聞て、智(さと)り御(おわ)しける人にて思ひ給ふ様、「これは隠形の薬を造りて、かくせるにこそ有るめれ。これをすべき様は、粉を王宮の内に隙(ひま)無く蒔きてむ。されば、身を隠す者也と云ふとも、足を形(かた)付けて行かむ方は騒(しる)く顕(あらは)れなむ」と構へられて、粉を多く召して、宮の内に隙無く蒔きつ。粉と云ふは、はうに也。此の三人の者、宮の内に有る時に、此の粉を蒔き籠(こ)めつれば、足の跡の顕るヽに随ひて、大刀(たち)抜きたる者どもを多く入れて、足跡の付く所を押しはかりて切れば、二人は切り伏せられぬ。今一人は竜樹菩薩にまします。切られ侘びて、后の御裳の裾を曳き被(かつ)ぎて臥し給ひて、心の内に多くの願を発(おこ)し給ふ。其の気にや有りけむ、二人切り伏せられぬれば、国王、「さればこそ、隠形の者也けり。二人こそ有りけれ」と宣(のたま)ひて、切る事をば止(とど)められぬ。其の後、人間(ひとま)を伺ひて、此の竜樹菩薩は、あひ構へて宮の内をば逃げ遁(のが)れ給ひぬ。その後、「外法(げほう)は益(やく)無し」とて、□□の所におはして出家し給ひて、内法(ないほう)を習ひ伝へて、名をば竜樹菩薩と申す。世挙(こぞ)りて崇(あが)め奉(たてまつ)る事限り無しとなむ語り伝へたるとや。
   En konspiro la triopo metis po unu nevidebliga peco en sian hartufon, poste enŝteliĝis en reĝan palacon kaj perfortis multajn edzinojn de la reĝo.  La edzinoj timis la nevideblajn atencantojn kaj konfidencis al la reĝo:  "Lastajn tagojn venas kaj tuŝas nin iuj nevideblaj." La reĝo estis saĝa kaj pensis:  "Certe ili faris por si nevidebligilon. Por kapti ilin mi surŝutu pulvoron en la palaco. Eĉ se ili estos nevideblaj, iliajn piedsignojn ni povos vidi!"   Kun tiu penso li venigis multe da pulvoro, kion li disŝutigis ĉie en la palaco.  Tiu pulvoro estis pudro. Kiam la triopo eniris en la palacon, sur disŝutita pulvoro aperis piedsignoj.  La reĝo envenigis multe da viroj kun elingigita glavo kaj ordonis ilin distranĉi laŭ la piedsignoj.   Du el la triopo jam estis galve batfaligitaj.   Postvivis nur la Bodisatvo Nagarĵuno. Por eviti glavbaton li kuŝis en jupo de unu el la edzinoj kaj multe preĝis.  Eble dank' al tio la reĝo deklaris, kiam la du estis batfaligitaj:  "Kiel mi supozis, ili misuzis nevidebligilon.    Ili estis du!" Kaj li ĉesigis distranĉadi.  Kiam la viroj foriris, la Bodisatvo Nagarĵuno ruze fuĝis el la palaco. Post tio li vidis herezon senutila, kaj fariĝis bonzo ĉe XXX kaj lernis budhismon.   Oni nomis lin Bodisatvo Nagarĵuno.   Ĉiu en la mondo senlime adoris lin.  Jen tiel oni rakontis al ni.



*竜樹、俗の時、隠形の薬を作れる語
*竜樹(約150-250): ナーガールジュナ。
  南インドの僧。「西天竺」とあるのは
  誤り。
*隠形の薬と: 薬を、とあるべきところ。
*Nagarĵuno(ĉ150-ĉ250):  bonzo en la
  Suda Hindio.   Estas eraro, ke li
  vivis en la Okcidenta Hindio.

△▽▲▼▲▽△
今は昔の物語集目次