今は昔の物語集目次

今昔物語集 第4巻第24話 エスペラント対訳
『竜樹、俗時、作隠形薬語』


今は昔の物語 第4巻第24話
竜樹、俗時、作隠形薬語

  (りうじゆ、ぞくのとき、おんぎやうの
    くすりをつくれること)
Antaŭ longa tempo n–ro 24 el vol. 4
En sekulareco Nagarĵuno
        faris nevidebligilon

          tradukis: SIMATANI Takesi

  今昔(いまはむかし)西天竺(さいてんじく)竜樹(りうじゆ)菩薩と申す聖人(しやうにん)
在しけり。初め俗に(ましまし)ける時には、
外道(ぐゑだう)典籍(てんじやく)の法を習へり。其の時に、
三人(みたり)(あり)て、(かたら)(あは)せて隠形(おんぎやう)の薬を
造る。其の薬を造る(やう)は、寄生(やどりき)を五寸に
(きり)陰干(かげぼし)に百日(ほし)て、其れを以て造る薬
になむ有ける。其れを以て其の法を習ひ
て其の木を(もとどり)()しつれば、隠蓑(かくれみの)
(いふ)らむ物の様に形を隠して、人見る事無
し。
   Antaŭ longa tempo en la Okcidenta Hindio vivis sanktulo nomata Bodisatvo Nagarĵuno. Kiam li estis en sekulareco, li lernis el herezaj libroj. Tiam li konspir–is kun aliaj kaj triope faris nevidebligilon.Tion oni faras el visko tranĉita en kvin–sunnajn pecojn kaj sekigita dum cent tagoj. Se kun difinita rito oni metas la pecon en lian hartufon, neniu vidas lin, kvazaŭ vi surmetus kaŝ–mantelon.

  (しか)るに、此の三人の俗、心を(あは)せて、
此の隠形()の薬と(おんぎやう)(さし)て国王の宮に
(いり)て、(もろもろ)后妃(こうひ)を犯す。后達、形は
不見(みえ)ぬ者の寄り(きたり)()ればえば()
怖れて、国王に(しのび)て申す。「近来(このごろ)形は
不見(みえ)ぬ者の寄り(きたり)()れはなむ有る」
と。国王(この)事を聞て、(さと)(おはし)ける人に
(おもひ)給ふ様、「これは隠形(おんぎやう)の薬を(つくり)
て、かく()るにこそ(ある)めれ。(これ)可為(すべ)
様は、()王宮(わうぐう)の内に(ひま)無く(まき)てむ。然
れば、身を隠す者也と云ふとも、足を(かた)
付て行かむ方は(しる)(あら)はれなむ」と被構(かまへら)
れて、粉を多く召して、宮の内に(ひま)無く
(まき)つ。粉と云ふは、はうに也。此の三人
の者、宮の内に有る時に、此の粉を蒔籠(まきこ)
めつれば、足の跡の(あらは)るヽに(したがひ)て、
大刀(たち)抜きたる者(ども)を多く入れて、足跡の
付く所を押量(おしはか)りて切れば、二人は切伏(きりふせ)
れぬ。今一人は竜樹菩薩に(まし)ます。被切(きら)
()びて、后の御裳(みも)の裾を曳き(かつ)ぎて臥
(たまひ)て、心の内に(おおく)(ぐわん)(おこ)し給ふ。
其の気にや有りけむ、二人切伏られぬれ
ば、国王、「()ればこそ、隠形(おんぎやう)の者也
けり。二人こそ有りけれ」と(のたまひ)て、切
る事をば被止(とどめら)れぬ。其の後、人間(ひとま)(うかがひ)
て、此の竜樹菩薩は、()ひ構へて宮の内
をば逃げ(のが)れ給ひぬ。その後、「外法(ぐゑほふ)
益無(やくなし)」とて、□□の所に(おは)して出家し給
て、内法(ないほふ)を習ひ伝へて、名をば竜樹菩薩
と申す。世(こぞり)(あが)(たてまつ)る事無限(かぎりな)しと
なむ(かた)り伝へたるとや。
   En konspiro la triopo metis po unu nevidebliga peco en sian hartufon, poste enŝteliĝis en reĝan palacon kaj perfortis multajn edzinojn de la reĝo.  La edzinoj timis la nevideblajn atencantojn kaj konfidencis al la reĝo:  "Lastajn tagojn venas kaj tuŝas nin iuj nevideblaj." La reĝo estis saĝa kaj pensis:  "Certe ili faris por si nevidebligilon. Por kapti ilin mi surŝutu pulvoron en la palaco. Eĉ se ili estos nevideblaj, iliajn piedsignojn ni povos vidi!"   Kun tiu penso li venigis multe da pulvoro, kion li disŝutigis ĉie en la palaco.  Tiu pulvoro estis pudro. Kiam la triopo eniris en la palacon, sur disŝutita pulvoro aperis piedsignoj.  La reĝo envenigis multe da viroj kun elingigita glavo kaj ordonis ilin distranĉi laŭ la piedsignoj.   Du el la triopo jam estis galve batfaligitaj.   Postvivis nur la Bodisatvo Nagarĵuno. Por eviti glavbaton li kuŝis en jupo de unu el la edzinoj kaj multe preĝis.  Eble dank' al tio la reĝo deklaris, kiam la du estis batfaligitaj:  "Kiel mi supozis, ili misuzis nevidebligilon.    Ili estis du!" Kaj li ĉesigis distranĉadi.  Kiam la viroj foriris, la Bodisatvo Nagarĵuno ruze fuĝis el la palaco. Post tio li vidis herezon senutila, kaj fariĝis bonzo ĉe XXX kaj lernis budhismon.   Oni nomis lin Bodisatvo Nagarĵuno.   Ĉiu en la mondo senlime adoris lin.  Jen tiel oni rakontis al ni.



*竜樹、俗の時、隠形の薬を作れる語
*竜樹(約150-250): ナーガールジュナ。
  南インドの僧。「西天竺」とあるのは
  誤り。
*隠形の薬と: 薬を、とあるべきところ。
*Nagarĵuno(ĉ150-ĉ250):  bonzo en la
  Suda Hindio.   Estas eraro, ke li
  vivis en la Okcidenta Hindio.

△▽▲▼▲▽△
今は昔の物語集目次