今は昔の物語 第5巻第25話 亀、為猿被謀語 (かめ、さるのためにたばかられたること) |
Antaŭ longa tempo n–ro 25 el vol. 5 Kelonio trompita de simio tradukis: SIMATANI Takesi |
今は昔、天竺(てんじく)の海の辺(ほとり)に一つの山有り。一つの猿有りて、菓(このみ)を食(じき)して世に過ぐす。その辺の海に二つの亀有り。夫妻也。妻の亀、夫の亀に語りて云く、「我れ汝が子を懐任せり。しかるに我れ、腹に病(やまい)有りて定めて産み難(がた)からむ。汝ぢ、我に薬を食はせば、我が身平らかにて、汝が子を生(しょう)じてむ」と。 |
Antaŭ longa tempo en Hindujo, ĉe maro staris monto, kie vivis simio per fruktoj. Proksime en la maro vivis du kelonioj, kiuj estis geedzoj. La edzino foje diris al la edzo: "Mi gravediĝis de vi. Mi tamen malsanas je la ventro kaj malfacile naskos. Donu al mi kuracilon, kaj tiam mi sana naskos viajn infanojn." |
夫、答へて云く「何を以て薬とすべきぞ」と。妻の云く「我れ聞けば、猿の肝(きも)なむ腹の病の第一の薬なる」と云ふに、夫、海の岸に行きて、かの猿にあひて云ふ様、「汝が栖(すみか)には万(よろず)の物豊か也や否や」と。猿る答へて云く、「常には乏(とも)しき也」と。亀の云く、「我が栖の近き辺(ほとり)にこそ四季のこのみ・くさのみ絶えぬ広き林は有れ。哀れ、汝を其の時にゐて行きて飽くまで食せばや」と。猿は謀(たばか)るをば知らずして喜びて、「いで、我れ行かむ」と云へば、亀、「然(さ)らば、いざ給へ」と云ひて、亀の背(せなか)に猿をゐて行きて、亀の猿に云く、「汝ぢ知らずや、実(まこと)には我が妻懐妊せり。しかるに腹に病有るに依りて、「猿の肝なむその薬なる」と聞きて、汝が肝を取らむが為に謀りてゐて来たれる也」と。 |
La edzo demandis: "Kio kuracos vin?" La edzino respondis: "Hepato de simio, mi aŭdis, estas la plej bona kuracilo." La edzo naĝis al la bordo kaj alparolis al la simio:"Ĉu multas manĝaĵo en via hejmo?" La simio respondis:"Ne, ĉiam ĝi mankas." La kelonio diris: "En arbaro proksima al mia hejmo ĉiam estas multe da fruktoj de la sezonoj. Ho, mi invitos kaj manĝigos vin ĝissate!" La simio ne dubis, sed ĝojis: "Mi iros!" La kelonio diris: "Do, ni iru kune!" Eknaĝinte kun la simio sur sia dorso la kelonio diris: "Ĉu vi ne estis informita, ke mia edzino estas graveda? Ŝi tamen estas malsana je la ventro kaj mi aŭdis, ke simia hepato kuracos ŝin. Tial por via hepato mi trompe forlogis vin." |
猿の云く、「汝ぢ、甚だ口惜し。我れを隔つる心有りけり。未だ聞かずや、我等が党(ともがら)は本より身の中(うち)に肝無し。ただ傍らの木に懸け置きたる也。汝ぢかしこにて云はましかば、我が肝も、亦他の猿の肝も取りて進(たてまつ)りてまし。譬ひ自(みずから)を殺し給ひたりとも身の中に肝の有らばこそその益(かひ)は有らめ。極めて不便(ふびん)なる態(わざ)かな」と云へば、亀、猿の云ふ事を実と信じて、「然(さ)らば、いざゐて還らむ。肝を取りて得させ給へ」と云へば、猿、「そはいと安き事也。有りつる所へだに行き着きなば、事にも非(あら)ぬ事也」と云へば、亀前(さき)の如く背に乗せて本の所に至りぬ。 |
Tiam la simio miris:"Kiel bedaŭrinde, ke vi malkonfidis min! Ĉu vi ne aŭdis, ke en nia raso hepato ne kuŝas en la korpo?! Sur arbo ĝi restas. Se vi tie konfesus la veron, mi certe prenus ne nur mian, sed ankaŭ tiujn de la aliaj kaj ĉiujn donacus al vi. Eĉ se vi mortigos min, vi vane serĉos hepaton en mia korpo.Kiel kompatinde!"La kelonio kredis ĝin kaj proponis: "Nun mi reiru kun vi. Volu tie preni kaj doni al mi la hepatojn!" La simio konsentis: "Tio estos facila por mi, se ni reiros al la bordo." Kun la simio sur la dorso la kelonio reiris. |
打ち下ろしたれば、猿下るヽまヽに走りて木の末に遥かに昇りぬ。見下ろして猿、亀に向ひて云く、「亀、墓無しや。身に離れたる肝もや有る」と云へば、亀、「早く謀りつるにこそ有りけれ」と思ひてすべき方無くて、木の末に有る猿に向ひて、云ふべき様無きままに打ち見上げて云く、「猿、墓無しや。いかなる大海の底にか菓(このみ)は有る」と云ひて、海に入りにけり。 |
For de la dorso la simio kuris kaj grimpis sur arbon foren al ĝia pinto. De tie la simio kriis al la kelonio: "Kiel stulta estas vi, kelonio! Neniu hepato troviĝas ekster la korpo!" Nur tiam la kelonioeksciis, ke la simio trompis ĝin. Nenio jam helpis kaj ĝi rekriis sur la arbon: "Kiel stulta estas vi, simiio! Neniu frukto troviĝs en maro!" Ĝi fornaĝis en la maron. |
昔も獣(けだもの)はかく墓無くぞ有りける。人も愚痴なるは此等が如し。かくなむ語り伝へたるとや。 |
Ankaŭ en la pasintaj tagoj tiel stultaj estis la bestoj. Homoj stultaj tamen similas al ili. Jen tiel oni rakontis al ni. |