★今は昔の物語集目次

今昔物語集 エスペラント対訳
『漢武帝、以張騫令見天河水上語』

今は昔の物語 第10巻第4話
漢武帝、以張騫
    令見天河水上語
 (かんのぶてい、ちょうけんをもて
あまのかわのみなかみをみせたること)
 Antaŭ longa tempo n–ro 4 el vol. 10
Udi, la imperiestro de Han–dinastio
  sendis Ĝang Ĉjan al la fonto
  de la Ĉiela Rivero
         tradukis: SIMATANI Takesi
  今昔(いまはむかし)、震旦(しんだん)の漢の武帝の代に、
張騫(ちやうけん)と云ふ人有(あり)けり。天皇、其の人を
召て、「天河(あまのかは)の水上(みなかみ)を尋(たづね)て参れ」と
仰せ給て遣(つかは)しければ、張騫、宣旨を
奉(うけたま)はりて、浮木(うきき)に乗(のり)て河の水上(みなかみ)を尋(たづ)
ね行(ゆき)ければ、遥に行き行て一の所に至
れり。其の所、見も不知(しら)ぬ。其(そこ)に、常
に見る人には不似(に)ぬ様(やう)したる者(も)の、機(はた)
を数立(あまたたて)て布を織る。亦、不知(しら)ぬ翁有(あり)て
牛を牽(ひか)へて立てり。


   Antaŭ longa tempo dum la regado
de Udi de Han–dinastio en Ĉinio vivis
homo nomata Ĝang Ĉjan.   La imperi–
estro vokis lin kaj ordonis: "Vizitu la
fonton de la Ĉiela Rivero."   Laŭ la
dekreto Ĝang sur ligna floso supren–
iris la riveron cele al la fonto kaj
atingis iun lokon.  Li ne sciis, kie li
estas.  Per multaj teksiloj teksis virino
kun neordinara aspekto.  Kaj nekonata
maljunulo trenis bovon.


  張騫、「此は何(いか)なる所ぞ」と問(とひ)けれ
ば、「此は天河(あまのかは)と云ふ所也」と答ふ。
張騫、亦、「此の人〻は何(いか)なる人〻ぞ」
と問ければ、「我等は此れ、織女(たなはたつめ)・
牽星(ひこぼし)となむ云ふ。亦、其(そこ)は何(いか)なる人ぞ」
と問ければ、張騫、「我れをば張騫と
なむ云ふ。天皇の仰せに依(より)て、『天河(あまのかはの)
水上(みなかみ)、尋(たづね)て参れ』と仰せを蒙(かうぶり)て来れ
る也」と答ふれば、此の人〻、「此こ
そは天河(あまのかは)の水上(みなかみ)なれ。今は返りね」と
云けるを聞て、張騫返(かへり)にけり。

   Ĝang Ĉjan demandis: "Kie estas ĉi
tie?"  La maljunulo respondis: "Ĉi tie
estas la Ĉiela Rivero." Ĝang Ĉjan denove demandis: "Kiuj vi estas?" 
La maljunulo diris: "Ni estas la steloj,
Teksistino kaj Bovisto. Kaj kiu vi estas?"
Ĝang Ĉjan respondis: "Mia nomo estas
Ĝang Ĉjan. Mi venis laŭ dekreto de la imperiestro, ke mi vizitu la fonton
de la Ĉiela Rivero." Tiam la maljunulo diris:  "Ĉi tie ja estas la fonto de la
Ĉiela Rivero.  Tial vi nun povas tuj reiri!"  Kaj Ĝang Ĉjan reiris.


  然(さ)て、天皇に奏して云(いは)く、「天河(あまのかは)の
水上(みなかみ)を尋(たづね)て罷(まかり)て侍(はべ)りつ。一の所に至(いたり)
たれば、織女(たなはたつめ)は機(はた)を立(たて)て布を織り、
牽星(ひこぼし)は牛を牽(ひかへ)て、『此なむ天河(あまのかは)の水上(みなかみ)』
と申(まうし)つれば、其(それ)より罷り返(かへり)たる也。
所の様、常にも不似ざりつ」と。

 
   Ĝang Ĉjan raportis al la imperiestro:
"Mi atingis la fonton de la Ĉiela Rivero.
Mi vizitis la lokon, kie la Teksistino
teksas per teksiloj kaj la Bovisto trenas
bovon. Li diris, ke tie ja estas la fonto
de la Ĉiela Rivero.  Tial mi revenis. 
La loko ne similas al la ordinaraj."


  然(さ)て、張騫未(いま)だ返(かへ)り不参(まゐら)ざりける時
に、天文の者、七月七日に参(まゐり)て、天皇
に奏しける様、「今日、天河(あまのかは)の辺(ほとり)に
不知(しら)ぬ星出来たり」と。天皇、此れを
聞給(ききたまひ)て、怪(あやし)び思ひ給(たまひ)けるに、此の
張騫が返り来(きたり)て申(まうし)ける言(こと)を聞給(ききたまひ)てぞ、
「天文の者の『不知(しら)ぬ星出来たり』
と申しヽは、張騫が行たりけるが見え
ける也けり。実(まこと)に尋(たづね)て行たりけるに
こそ」と信じ思給(おもひたまひ)ける。
   Antaŭ ol Ĝang Ĉjan revenis, la sepan
de julio al la imperiestro venis kaj
raportis astronomo: "Hodiaŭ ĉe la Ĉiela
Rivero aperis nova stelo."  La imperi–
estro vidis tion stranga.  Kiam revenis
kaj raportis Ĝang Ĉjan, li kredis:  "La
nova stelo trovita de la astronomo estis
Ĝang Ĉjan!    Li vere atingis la Ĉielan
Riveron!"


  然(さ)れば、天河(あまのかは)は天に有れども、天に
不昇(のぼら)ぬ人も此(かく)なむ見えける。此れを思
ふに、彼(か)の張騫も糸(いと)只者(ただもの)には非(あらざり)ける
にやとぞ。世の人疑(うたがひ)けるなむ語(かた)り伝
へたるとや。
   Kvankam la Ĉiela Rivero brilas en la
ĉielo, ankaŭ surtera homo aspektis kiel
stelo.    Oni supozis, ke Ĝang Ĉjan ne
estas ordinara homo.      Jen tiel oni
rakontis al ni.

*今昔物語10巻4話漢武帝、以張騫令見
  天河水上語
*漢: 中国の王朝。前漢(202a.K.-8),首都
  長安。後漢(25-220),首都洛陽
*漢の武帝: (156a.K.-87a.K.;在位141a.K.
  -87a.K.)前漢7代,劉徹,領土を拡大。
*張騫(-114a.K.): ,漢の武帝が大月氏・
  西域などへ派遣した使節
*天河: 天の河、または中国の地上を
  流れる黄河。
*織女と牽星: ベガとアルタイル。伝説
  で織女=織り姫と牽牛=彦星は夫妻。
*〻=二の字点、ゆすり点;JIS第3-1面
  2区22点


*Udi: la sepa imperiestro de Han–
  dinastio(156 a.K.-87 a.K., 141a.K.-
  sur trono)  Li konkeris plej multe.
*Han–dinastio: Ĉina dinastio, kiun oni
  dividas en la Okcidentan(202 a.K.-
  8, kun la ĉefurbo Ĉang'an) kaj la
  Orientan(25-220, ĉefurbo Lŭojang)
*Ĝang Ĉjan(-114a.K.): Udi sendis lin
  al la Okcidenta Regiono, nome al la
  mez–aziaj landoj..
*Ĉiela Rivero: Lakta Vojo aŭ la Flava
  Rivero(黄河), la ĉina surtera rivero,
  kiun oni identigis kun la Lakta Vojo.
*Teksistino kaj Bovisto: Vego kaj
  Altairo, kiuj brilas ambaŭflanke de
  la Ĉiela Rivero.  En azia legendo la
  steloj estas geedzoj kaj renkontiĝas
  la sepan de julio, unu fojon jare.

△▽▲▼▲▽△
★今は昔の物語集目次