|
今は昔の物語 第28巻第29話 中納言紀の長谷雄の家に狗を顕す語 (ちうなごんきのはせをのいへに いぬをあらはすこと) |
Antaŭ longa tempo n–ro 29 el vol. 28 En la domo de la meza konsilisto Ki no Haseo oni malkovris hundon tradukis: SIMATANI Takesi |
|
今は昔、中納言紀の長谷雄と云ふ博士有りけり。才賢く悟り広くして、世に並び無く止事無き者にては有りけれども、陰陽（おんよう）の方をなむ、いかにも知らざりけり。 |
Antaŭ longa tempo vivis profesoro Ki no Haseo, kiu estis meza konsilisto. Kvankam saĝa, erudicia kaj senkompare eminenta, li malsciis aŭguradon laŭ pozitivo kaj negativo. |
|
しかる間、狗（いぬ）の常に出来（いでき）て、築垣（ついがき）を越えつつ尿（ゆばり）を□ければ、此れを怪しと思ひて、□の□□と云ふ陰陽師に此の事の吉凶を問ひたりければ、「それの月のそれの日、家の内、鬼現（げん）ずる事有らむとす。但し、人を犯し祟（たたり）を成すべき者には非ず」と占ひたりければ、「それの日、物忌（ものいみ）をすべきななり」と云ひて止みぬ。 |
Iam hundo ofte transsaltis la barilon kaj pisis en lia tereno. Li vidis la aferon sinistra kaj demandis diveniston, ĉu tio estas ia aŭguro. La divenisto respondis, ke en tiu tago de tiu monato en lia domo aperos demono, kiu tamen ne plagos homon. Li do diris, ke li abstinu tiun tagon. |
|
しかる間、その物忌の日に成りて、その事忘れて物忌をもせざりけり。さて、学生（がくしょう）どもを集めて作文（さくもん）して居たりけるに、文頌（もんじゅ）する盛りに、傍らに物ども取り置きたりける塗籠（ぬりごめ）の有りける内の方に、極めて怖（おそろ）し気なる者の音（こえ）にて吠えければ、居並みたる学生ども、此の音を聞きて、「此れは何の音ぞ、何の音ぞ、」と云ひつつ、恐（お）ぢ迷ひける程に、その塗籠の戸を少し引き開けたりけるより、動（はたら）き出（いず）る者有り。見れば、長（たけ）二尺ばかり有る者の、身は白くて頭（かしら）は黒し。角（つの）の一つ生（お）ひて黒し。足四つ有りて白し。此れを見て、皆人恐ぢ迷ふ事限り無し。 |
Kiam venis la tago, li jam forgesis la divenaĵon kaj ne abstinis, sed verkis poemojn kun siaj studentoj. Dum recitado de peoziaĵo ilin surprizis terura hurlado el apuda staplo. La studentoj ne sciis, kio muĝas tie, kaj estis tute konsternitaj. Nur malvaste kaj timeme oni malfermetis la pordon, tra kiu elvenis io du ulnojn longa. Ĝi havis blankan korpon kaj nigran kapon, sur kiu estis unu nigra korno. Ĝiaj kvar kruroj estis blankaj. Ĉiuj teruriĝis pro la demono. |
|
しかるに、其の中に一人の人、思慮（おもばかり）有り心強かりける者にて、立走るままに、此の鬼の頭の方をはたと蹴（け）たりければ、頭の方の黒き物を蹴抜きつ。その時に見れば、白き狗の行（ぎやう）と哭きて立てり。はやう、犬の楾（はんぞう）を頭に指し入れたりけるを、楾を蹴抜きたるまヽに見れば、狗の、夜塗籠に入りにけるが、楾を頭に指入れてけるを、え引き出で、鳴く音の怪しき也けり。其れが走り出たるを、物恐ぢせず量り有りける者の、「狗のしか有りける也けり」と見て、蹴顕（けあらわ）したる也けり。かく見て後になむ、人ども肝落ち居、心直（なお）りける。その後は、集りてわらひけり。 |
Unu el ili tamen estis prudenta kaj brava. Li alkuris kaj piedbatis la demonon je ĝia kapo. Kaj io nigra forfalis de ĝi. Jen tie jelpis blanka hundo. Aha, la demono estis hundo, kiu nokte enirinte en la staplon kaj metinte sian kapon en nigran kruĉon ne povis elglitiĝi de ĝi kaj hurlis pro sufero. Kiam ĝi elkuris, la bravulo trovis la veron kaj batis la kapon por malkovri ĝin hundo. Vidinte tion, la aliaj trankviliĝis kaj ĉiuj ridegis kune. |
|
されば、実（まこと）の鬼に非ねども、現（あらわ）に人の目に鬼と見ゆれば、鬼とは占ひける也。「それに、『人を犯し、祟を成すべき者には非ず』と占ひたる、実にめでたき事也」と云ひてぞ、人々、皆占ひを讃めののしりける。但し、「中納言のさばかり才有る博士にては、物忌の日を忘るる日と云ふ甲斐無くつたなき事也」とぞ、聞く人謗（そし）りける。 |
Kvankam ĝi ne estis vera demono, oni trovis ĝin tia. Tial la divenisto diris, ke aperos demono. "Cetere li verece divenis, ke ĝi tamen ne plagos homon. Do ĝuste trafis la diveno!" Tiel oni multe laŭdis la diveniston. Kontraste al tio, oni riproĉis la konsiliston: "Tiom da erudicio neniom helpis por ne forgesi la tagon de abstino!" |
|
そのころは、此の事をなむ世に云ひ繚（あつか）ひわらひけるとなむ語り伝へたるとや。 |
Siatempe oni multe klaĉis pri tio. Jen tiel oni rakontis al ni. |
|
*今昔物語28巻29話中納言紀長谷雄家顕狗語 *紀長谷雄(845〜912): 平安前期の文章博 士。師である菅原道真とともに遣唐 使に任ぜられたが渡航は中止された。 *陰陽: 万物は陰と陽により決定される とする、古代中国の理論。 *作文: 漢詩を作ること。*尺: 約30.3cm。 *物忌の日を忘る日と: 『忌』と『忘』 が似ていることによる言葉あそび。 *〻=二の字点、ゆすり点;JIS第3-1面 2区22点〻 |
*Ki no Haseo(845〜912): Profesoro pri ĉina literaturo kaj historio. Oni elektis lin vicsendoto al Ĉinio kun lia inicanto Sugawara no Mitizane kiel la ĉefo. Sed poste oni nuligis la ekspedon. *pozitivo kaj negativo: teorio el antikva Ĉinio, laŭ kiu ĉiuj aĵoj konsistas el paraj elementoj: pozitivo kaj negativo. *poemoj: Temas pri ĉinaj klasikaj poemoj. *japana ulno: ĉ. 30,3 centimetroj. |