今は昔の物語集目次

今昔物語集 第5巻第25話 エスペラント対訳
『亀、為猿被謀語』


今は昔の物語 第5巻第25話
亀、為猿被謀語

(かめ、さるのためにたばかられたること)

Antaŭ longa tempo n–ro 25 el vol. 5
Kelonio trompita de simio

          tradukis: SIMATANI Takesi

  今昔(いまはむかし)天竺(てんぢく)海辺(うみのほとり)(ひとつ)の山有り。
一の猿(あり)て、(このみ)(じき)して世に(すぐ)す。其
(ほとり)の海に(ふたつ)の亀有り。夫妻也。()
亀、(をうと)の亀に(かたり)(いは)く、「我れ汝が子
を懐任せり。(しか)るに我れ、腹に病有(やまひあり)
定めて難産(うみがた)からむ。(なむ)ぢ、我に薬を(くは)
ば、我が身(たひら)かにて、汝が子を(しやう)じて
む」と。

   Antaŭ longa tempo en Hindujo, ĉe
maro staris monto, kie vivis simio per
fruktoj.  Proksime en la maro vivis du
kelonioj, kiuj estis geedzoj.  La edzino
foje diris al la edzo: "Mi gravediĝis de
vi. Mi tamen malsanas je la ventro kaj
malfacile naskos.  Donu al mi kuracilon,
kaj tiam mi sana naskos viajn infanojn."


  夫答て(いは)く「何を以て薬と可為(すべ)きぞ」
と。妻の(いは)く「我れ聞けば、猿の(きも)なむ
腹の病の第一の薬なる」と()ふに、夫海
の岸に(ゆき)て、()の猿に(あひ)()ふ様、「汝
(すみか)には(よろず)の物(ゆたか)也や(いな)や」と。猿
(こたへ)(いは)く、「常には(とも)しき也」と。
亀の(いは)く、「我が(すみか)近辺(ちかきほとり)にこそ四
季の(このみ)(くさのみ)不絶(たえ)ぬ広き林は有れ。(あは)
れ、汝を其の時に()(ゆき)(あく)まで食せば
や」と。猿は(たばか)るをば不知(しら)ずして(よろこぶ)
て、「いで、我れ行かむ」と()へば、
亀、「()らば、いざ給へ」と(いひ)て、亀の
(せなか)に猿を将行(ゐてゆき)て、亀の猿に(いは)く、「(なむ)
不知(しら)ずや、(まこと)には我が()懐妊せり。
(しか)るに腹に病有るに(より)て、「猿の肝なむ
其の薬なる」と聞て、汝が()もを(とら)むが
為に(たばかり)将来(ゐてきた)れる也」と。

   La edzo demandis:  "Kio kuracos 
vin?"  La edzino respondis: "Hepato de
simio, mi aŭdis, estas la plej bona
kuracilo."  La edzo naĝis al la bordo kaj
alparolis al la simio:"Ĉu multas manĝaĵo
en via hejmo?"  La simio respondis:"Ne,
ĉiam ĝi mankas."  La kelonio diris: "En
arbaro proksima al mia hejmo ĉiam estas
multe da fruktoj de la sezonoj.  Ho, mi
invitos kaj manĝigos vin ĝissate!"    La
simio ne dubis, sed ĝojis: "Mi iros!" La
kelonio diris:        "Do, ni iru kune!" 
Eknaĝinte kun la simio sur sia dorso la
kelonio diris: "Ĉu vi ne estis informita,
ke mia edzino estas graveda? Ŝi tamen
estas malsana je la ventro kaj mi aŭdis,
ke simia hepato kuracos ŝin.   Tial por
via hepato mi trompe forlogis vin."


  猿の(いは)く、「(なむ)ぢ、(はなは)口惜(くちを)し。我
れを(へだつ)る心(あり)けり。(いま)不聞(きか)ずや、我
等が(ともがら)は本より身の(うち)に肝無し。(ただ)
(かたはら)の木に懸置(かけおき)たる也。(なむ)ぢかしこにて
(いは)ましかば、我が肝も、亦(ほか)の猿の肝も
(とり)(たてまつり)てまし。(たと)(みずから)を殺し給ひ
たりとも身の(うち)に肝の有らばこそ其の(かひ)
は有らめ。(きはめ)不便(ふびん)なる(わざ)かな」と()
へば、亀、猿の()ふ事を(まこと)と信じて、
()らば、いざ将還(ゐてかへ)らむ。肝を(とり)て得さ
せ給へ」と()へば、猿、「()糸安(いとやす)き事
也。(あり)つる所へだに行着(ゆきつき)なば、事にも(あら)
ぬ事也」と()へば、亀(さき)の如く(せなか)に乗
せて本の所に(いたり)ぬ。
 
   Tiam la simio miris:"Kiel bedaŭrinde,
ke vi malkonfidis min!  Ĉu vi ne aŭdis,
ke en nia raso hepato ne kuŝas en la
korpo?!  Sur arbo ĝi restas.  Se vi tie
konfesus la veron, mi certe prenus ne
nur mian, sed ankaŭ tiujn de la aliaj kaj
ĉiujn donacus al vi.  Eĉ se vi mortigos
min, vi vane serĉos hepaton en mia
korpo.Kiel kompatinde!"La kelonio kredis
ĝin kaj proponis: "Nun mi reiru kun vi.
Volu tie preni kaj doni al mi la hepatojn!"
La simio konsentis: "Tio estos facila por
mi, se ni reiros al la bordo."   Kun la
simio sur la dorso la kelonio reiris.

  打下(うちおろ)したれば、猿()るヽまヽに(はしり)
木の末に(はるか)(のぼり)ぬ。見下(みおろ)して猿、亀に
(むかひ)(いは)く、「亀、墓無(はかな)しや。身に(はなれ)
る肝もや有る」と()へば、亀、「早く
(たばか)りつるにこそ(あり)けれ」と(おもひ)可為(すべ)
(はう)無くて、木の末に有る猿に(むかひ)て、可云(いふべ)
(やう)無きままに打ち見上(みあげ)(いはく)、「猿、
墓無(はかなし)や。(いか)なる大海(だいかい)の底にか(このみ)は有る」
(いひ)て、海に(いり)にけり。
 
  For de la dorso la simio kuris kaj
grimpis sur arbon foren al ĝia pinto. De
tie la simio kriis al la kelonio: "Kiel
stulta estas vi, kelonio!  Neniu hepato
troviĝas ekster la korpo!"  Nur tiam la
kelonioeksciis, ke la simio trompis ĝin. 
Nenio jam helpis kaj ĝi rekriis sur la
arbon: "Kiel stulta estas vi, simiio! Neniu
frukto troviĝs en maro!" Ĝi fornaĝis en la
maron.

  昔も(けだもの)はかく墓無(はかな)くぞ有ける。人も
愚痴なるは此等が如し。かくなむ語り伝
へたるとや。
   Ankaŭ en la pasintaj tagoj tiel stultaj
estis la bestoj.     Homoj stultaj tamen
similas al ili. Jen tiel oni rakontis al ni.


*蓏【草冠の下に瓜2つ】蓏 (ら、
  くさのみ)、補助漢字56区93点。
   

△▽▲▼▲▽△
今は昔の物語集目次