|
今は昔の物語 第10巻第12話 荘子人の家に行きたるに、 主雁を殺して肴に備へたる語 (さうじひとのいへにゆきたるに、あるじ がんをころしてさかなにそなへたること) |
Antaŭ longa tempo n–ro 12 el vol. 10 Ĝuangzio vizitis homon, kiu por li mortigis kaj kuirigis anseron. tradukis: SIMATANI Takesi |
|
今は昔、震旦(しんだん)に荘子(そうじ)と云ふ人有けり。心賢くして悟り広し。 心賢くして悟り広し。 |
Antaŭ longa tempo en Ĉinio vivis viro nomata Ĝuangzio. Li estis tre saĝa kaj sciis multajn aferojn. |
| 此の人、道を行く間、一つの杣山(そまやま)を通る。而(しか)るに、杣(そま)の多くの木の中に、まがりゆがみたる一つの木有り。年久しく成れり。荘子、此の木を見て、杣人(そまびと)に問ひて云(いわ)く、「此の木の年久しく成るまで命を持(たも)つは何(いか)なる事ぞ」と。杣人答へて云く、「杣には吉(よ)く直(ただ)しき木を撰びて取れば、此の木はゆがみまがれるに依りて、不用の物にて材木にも取らざれば、かく年久しく成りたる也」と。荘子、「然(しか)也」と聞て、過ぎぬ。 |
Foje survoje li trapasis arbaristan monton. Inter multaj arboj estis unu kurbe tordita arbo. Ĝi ŝajnis multjara. Vidinte la arbon Ĝuangzio demandis arbariston. "Kial tiu ĉi arbo vivas tiel longe?" La arbaristo respondis. "El la arboj oni elektas rektajn arbojn por faligi. Ĉar tiu ĉi arbo estas distordita kaj senutila, neniu hakis ĝin. Tial ĝi vivas tiel longe." "Mi komprenis." Respondis Ĝuangzio. |
|
亦(また)の日に成りて、荘子、人の家に行きたるに、家の主(あるじ)、饗(あるじ)を儲けて食(じき)せしむ。先づ酒を呑ましむるに肴(さかな)の無かりければ、其の家に雁(がん)二つを飼ふ。家の主、「其の雁一つを殺して御肴(みさかな)に備へよ」と云ふに、其の雁を預りて飼ふ人の申さく、「吉(よ)く鳴く雁をや殺すべき。鳴かぬ雁をや殺すべき。」と。主人の云く、「鳴くをば生けて鳴かしめよ。鳴かぬを殺して御肴に備ふべし」と。主人の云ふに随ひて、鳴かぬ雁の頸(くび)をねぢて、殺して調(ととの)へて、御肴に備へたり。 |
En la sekva tago Ĝuangzio vizitis iun domon, kies mastro regalis lin. Oni servis al li per alkoholaĵo, sed mankis frandaĵo por li. Ĉe la domo oni tenis du anserojn. La mastro ordonis."Mortigu kaj kuiru unu el ili." Tiam demandis la servisto, kiu bredis ilin. "Ĉu mi mortigu la kanteman birdon aŭ la nekanteman?" La mastro respondis. "Lasu la kanteman vivi kaj kanti. La nekanteman mortigu kaj kuiru por la gasto." Laŭ la ordono la servisto premtordis la kolon de la nekantema kaj kuiris ĝin por la gasto. |
|
其の時に、荘子の云く、「昨日の杣山の木は不用なるを以て命を持(たも)つ。今日の主人の雁は才(ざい)有るを以て命を生く。此れを以て心得るに、賢き者も愚(おろか)なる者も、命を持つ事は其れには依らず、只、おのづから然(しか)らしむる事也。然れば、『才有れば死なざるぞ。不用なれば死ぬるぞ』とも定むべからず。不用の木も命長し。鳴かぬ雁も忽(たちまち)に死にぬ。此れを以て、諸(もろもろ)の事は知るべし」と。 |
Tiam Ĝuangzio komentis. "Hieraŭ en arbarista monto mi vidis arbon longe vivantan pro manko de utileco. Hodiaŭ ĉe mia gastiganto la ansero povas plu– vivi pro sia talento. Je tio mi sciis, ke vivi aŭ morti ne decidas ĝia talento, sed naturo. Ne pensu, ke talentulo povas vivi, sed senutila devas morti. Eĉ senutila arbo longe vivas. Ansero nekantema tamen mortas frue. Jen tia, vi sciu, estas ĉio en nia mondo." |
|
此れ、荘子の言(こと)也となむ語り伝へたるとや。 |
Tio estas la vortoj de Ĝuangzio. Jen tiel oni rakontis al ni. |
|
*今昔物語10巻12話荘子行人家、 主殺雁備肴語 *荘子(前369-前286): 中国の哲学者。 道家・老荘思想の祖。 |
*Ĝuangzio(荘子 Zhuāngzǐ, 369 a.K.- 286 a.K.): Ĉina filozofo, unu el la fondintoj de taoismo. |