|
今は昔の物語 第10巻第13話 荘子、畜類の所行を見て 走り逃げたる語 (さうじ、ちくるいのしよぎやうを みてはしりにげたること)
Antaŭ longa tempo n–ro 13 el vol. 10 | Ĝuangzio forkuris, kiam li vidis konduton de bestoj. tradukis: SIMATANI Takesi |
|
今は昔、震旦(しんだん)に荘子(そうじ)と云ふ人有りけり。心賢くして悟り広し。 |
Antaŭ longa tempo en Ĉinio vivis viro nomata Ĝuangzio. Li estis tre saĝa kaj sciis multajn aferojn. |
|
此の人、道を行く間、沢の中に一(ひとつ)の鷺(さぎ)有りて、者を伺ひて立てり。荘子、此れを見て窃(ひそか)に鷺を打たむと思ひて、杖(つえ)を取りて近く寄るに、鷺逃げず。荘子、此れを怪しむで、いよいよ近く寄りて見れば、鷺、一の蝦(えび)を食(く)らはむとして立てる也けり。然れば、人の打たむと為るを知らざる也と知りぬ。亦、其の鷺の食らはむと為る蝦を見れば、逃げずして有り。此れ亦、一の小さき虫を食らはむとして、鷺の伺(うかが)ふを知らず。 |
Foje survoje Ĝuangzio trovis ardeon en marĉo. Ĝi gvatis ion. Kun bastono li alŝteliĝis por bati la birdon, kiu tamen ne forflugis. Vidante tion strange li pliproksimiĝis kaj trovis, ke la ardeo gvatas salikokon por manĝi. Pro tio la ardeo ne rimarkis la homon, kiu volas bati ĝin. Cetere ne volis fornaĝi la salikoko mem manĝota de la ardeo. Manĝonte etan insekton, ankaŭ ĝi mal– rimarkis la ardeon gvatanta. |
|
其の時に、荘子、杖を棄てヽ逃(のが)れて、心の内に思はく、「鷺・蝦、皆、我れを害せむと為る事を知らずして、各(おのおの)他を害せむ事をのみ思ふ。我れ亦、鷺を打たむと為るに、我れに増(ま)さる者有りて、我れを害せむと為る事を知らじ。然ればしかじ、我れ逃げなむ」と思て、走り去りぬ。此れ、賢き事也。人かくのごとき思ふべし。 |
Tiam Ĝuangzio forĵetis la bastonon kaj forkuris. Li pensis en sia koro. "Nek la ardeo nek la salikoko rimarikis tiun, kiu volas mortigi ilin, ĉar ili ambaŭ atentis tiun, kiun ili volas mortigi. Ankaŭ mi absorbiĝis por bati ardeon kaj ne timis, ke mortigos min iu pli forta. Tial nenio estas pli bona ol forkuri." Tial li forkuris. Rilate al tio li estis prava. Ankaŭ vi tiel pensu kiel li. |
|
亦、荘子、妻(め)と共に水の上を見るに、水の上に大きなる一の魚浮かびて遊ぶ。妻、此れを見て云く、「此の魚、定めて心に喜ぶ事有るべし。極めて遊ぶ」と。荘子、此れを聞きて云く、「汝は何(いか)で魚の心をば知れるぞ」と。妻答へて云く、「汝は何で我が魚の心を知り知らずをば知れるぞ」と。其の時に、荘子の云く、「魚に非(あら)ざれば、魚の心を知らず。我れに非ざれば、我が心を知らず」と。此れ、賢き事也。実(まこと)に親しと云へども、人、他の心を知る事無し。 |
Foje Ĝuangzio rigardis akvosurfacon kun sia edzino. Tien alnaĝis granda fiŝo. Tiam la edzino diris al li. "Tiu ĉi fiŝo certe estas feliĉa, ĉar ĝi petolas gajege." Al tio Ĝuangzio demandis. "Kial vi scias koron de la fiŝo?" La edzino respondis. "Kial vi scias, ĉu mi scias aŭ ne scias la koron de la fiŝo?" Tiam Ĝuangzio diris. "Tiu, kiu ne estas fiŝo, ne scias la koron de la fiŝo. Tiu, kiu ne estas mi, ne scias mian koron." Rilate al tio li estis prava. Eĉ inter intimaj homoj oni ne povas scii la koron de la alia. |
|
然れば、荘子は、妻(め)も心賢く悟り深かりけりとなむ語り伝へたるとや。 |
Tial oni taksis saĝa ankaŭ la edzinon de Ĝuangzio. Jen tiel oni rakontis al ni. |
|
*今昔物語10巻13話荘子見畜類所行 走逃語 *荘子(前369-前286): 中国の哲学者。 道家・老荘思想の祖。 *鷺: 『荘子』によれば、「異鵲」、 翼長七尺。大きさから、カササギ (pigo)ではなく、アオサギ(ardeo) の類と解釈した。 |
*Ĝuangzio(荘周 Zhuāngzǐ, 369 a.K.- 286 a.K.): Ĉina filozofo. Unu el la fondintoj de taoismo. |