|
今は昔の物語 第20巻 第45話 小野篁、情に依り 西三条の大臣を助くる語 (おののたかむら、なさけにより さいさんでうのだいじんをたすくること) 今昔、小野の篁、と云ふ人有り。 学生にして有りける時に、事有りて、 公、過を行はれけるに、其の時に、 西三条の大臣良相と申しける人、宰相と して、事に触れて篁が為に吉き事を宣 ひけるを、篁、心の中に喜しと思ひて、 年来を経る間、篁、宰相に成りぬ。良相 の大臣も、大臣に成りぬ。 而る間、大臣、身に重き病を受けて、 日来を経て死に給ひけり。即、閻魔王 の使の為に搦められて、閻魔王宮に至り て、罪を定めらるるに、閻魔王宮の臣共 の居並みたる中に、小野篁居たり。大臣、 此れを見て、此は何なる事にか有らむと、 怪しび思ひて居たる程に、篁、笏を取り て王に申さく、「此の日本の大臣は、心 直しくして、人の為に吉き者也。今度 の罪、己に免し給はらむ」と。王、此 れを聞きて宣はく、「此れ極めて難き 事也と云へども、申し請ふに依りて、免 し給ふ」と。然れば、篁、此の搦めたる 者に仰せ給ひて、「速かに将て返るべ し」と行へば、将て返る、と思ふ程に 活れり。 其の後、病漸く止みて、月来を経る に、彼の冥途の事、極めて怪しく思ふ と云へども、人に語る事無し。只、篁 にも問ふ事無し。 而る間、大臣、内に参りて、陳の座に 居給ふに、宰相篁、兼ねて居たり。又人 無し。大臣、「只今吉き隙也。彼の冥途 の事問ひてむ」と、「日来極めて怪しく 思ひつる事也」と思ひて、大臣居寄りて、 忍びて篁の宰相に云はく、「月来も便 無くて申さず。彼の冥途の事、極めて忘 れ難し。抑も、其れは何なる事ぞ。」 と。篁、此れを聞て、少し頰咲みて云は く、「先年の御□□の喜しく候ひしか ば、其の喜びに申したりし事也。但し、 此の事、弥よ恐れて、人に仰せらるべ からず。(吉く)仰せられざりけり。此れ 未だ人の知らぬ事也。」と。大臣此れを 聞きて弥よ恐れて、篁は只人にも非ず。 閻魔王宮の臣也けり、と云ふ事を始めて 知りて、「人の為に直しかるべき也」と ぞ諸の人に懃ろに教へ給ひける。 而る間、此の事、自然ら世に聞えて、 篁は閻魔王宮の臣として通ふ人也けり、 と人皆知りて、恐じ怖れけり、となむ語 り伝へたるとや。 *小野篁(802-852): 漢学者で詩歌に長じた。 *西三条の大臣良相(813-867): 藤原良相が 大臣になったのは篁の没後で、この話 は史実に合わない。 *閻魔: 死者の罪を裁く地獄の神。 *宰相: 参議(ŝtata konsilisto)の唐名。 *笏: 当時の役人が貴人に報告するときに 手に持った、細長い板。 *□: 漢字表記を期した欠字。『親切』か? *頰【頬の本字】 |
Antaŭ longa tempo n–ro 45 el vol. 20 Ono no Takamura savis la Kancelieron Sai–Sanzyô tradukis: SIMATANI Takesi Antaŭ longa tempo vivis homo nomata Ono no Takamura. Kiam li estis trejnata oficisto, pro iu afero oni akuzis lin. Sai–Sanzyô Yosimi, kiel unu el tiamaj ministroj, pledis por Takamura, kiu multe dankis lin en la koro. Pasis jaroj dum Takamura promiciiĝis al ministro kaj ankaŭ Yosimi al kanceliero. La Kancelieron trafis serioza malsano kaj li mortis post tagoj. Tuj soldatoj de Jamao arestis kaj kondukis lin al la palaco de Jamao, kiu komencis juĝon. Tie inter la vasaloj sidis ankaŭ Ono no Takamura. La Kanceliero miris, ke li ĉe–estas. Tiam Takamura prenis etiketan tabuleton kaj diris al Jamao. "Ĉi tiu japana kanceliero estas sincera kaj bona al aliaj. Mi petus absolvi lian kulpon kaj doni lin al mi." Al tio respondis Jamao. "Kvankam gravas lia kulpo, pro la peto mi donas lin al vi." Tiam Takamura ordonis al la soldatoj, kiuj arestis la Kancelieron. "Tuj resendu lin al lia hejmo." Apenaŭ la Kanceliero sentis sin trenata, li reviviĝis. Poste tago post tago la Kanceliero resaniĝis. Kvankam li miris pri la afero en la Infero, li silentis dum monatoj. Eĉ la ministron Takamura li ne demandis pri tio. Kiam la Kanceliero iris en la kortegon por ceremonio, foje jam sidis Takamura, sed la aliaj forestis. Estas bona ŝanco, pensis la Kanceliero, por demandi pri la mirindaĵo en la Infero. Surgenue li iris al la ministro Takamura kaj flustris: "Monatojn mi ne havis ŝancon demandi vin. Neniam mi forgesis la aferon en la Infero. Kial vi sidis tie?" Takamura ridetis kaj respondis: "Antaŭ jaroj vi savis min kaj por danki al via favoro mi iomete parolis por vi. Al neniu vi tamen rajtas malkaŝi la aferon. Estis prudente, ke al neniu vi parolis." Kun timo la Kanceliero eksciis, ke Takamura ne estas simplulo, sed unu el la vasaloj en la palaco de Jamao. Post la travivaĵo la Kanceliero sincere admonis al ĉiuj: "Estu bona al aliaj." Per si mem diskoniĝis la sekreto, ke Takamura vizitadas la palacon de Jamao kiel vasalo, kaj oni multe timis lin. Jen tiel oni rakontis al ni. *Ono no Takamura(802-852): studanto de ĉinaj klasikaĵoj kaj fama utaisto. *Sai–Sanzyô Yosimi(813-867): Yosimi fariĝis kanceliero nur post la morto de Takamura. Tial la rakonto tute ne konformas al la realo. *Jamao: la reganto de la Infero, kiu juĝas kulpon de mortintoj. *etiketa tabuleto: Tiama oficisto portis lignan tabuleton por raporti al nobelo. |