今は昔の物語集目次

今昔物語集 第26巻 第15話 エスぺラント対訳
『能登国堀鉄者、行佐渡国堀金語』


今は昔の物語 第26巻第15話
能登国堀鉄者、
      行佐渡国堀金語

 (のとのくにのくろがねをほるもの、
 さどのくににゆきてこがねをほること)
Antaŭ longa tempo n–ro 15 el vol. 26
Fer–ministo de Noto iris
  al Sado kaj elfosis oron


          tradukis: SIMATANI Takesi

  今は昔、能登(のと)の国には、鉄(くろがね)の鉄(あらかね)と云ふなる物を取りて、国の司(つかさ)に弁ずることをなんすなる。
   Antaŭ longa tempo en la provinco Noto oni fosis kaj oferis ercon de fero al prefekto.

  その□と云ひける守(かみ)の任に、その鉄取る者六人有りけるが、長(おさ)也ける者の、己等がどち物語しけるついでに、「佐渡(さど)の国にこそ金(こがね)の花栄(さ)きたる所は有りしか」と云けるを、守、おのづから伝へ聞きて、彼(か)の長を呼び寄せて、物など取らせて問ひければ、長の云く、「佐渡の国に金(こがね)の候(さぶら)ふにや。金の候ふなめりと見て給へし所の候ひしを、事のついでに、己(おの)がどち申し候ひしを、聞食(きこしめし)たるにこそ候ふなれ」と。守、「さらば、その然(しか)見えけむ行くべきに、取て来なんや」といへば、長、「遣はさば罷(まか)りなん」といふ。守、「いかなる物かいるべき」と問へば、長、「人をば給はり候はじ。只小船一つ、糧(かて)少しとを給はりて罷り渡りて、もしやと試み候はん」といへば、ただかれが云ふに随(したが)ひて、人にも知らせずして、船一つと食ふべき物少しとを取らせつ。長、それを得て、佐渡の国に渡りにけり。
   Kiam □□ estis la prefekto, tie vivis ses fer–ministoj.   Dum ili babiladis, ilia ĉefo diris: "Floras oro ie en la insulo Sado."  Tion hazarde aŭdis la prefekto pere de iu. Li tuj elvokis la ĉefministon,regalis lin per donacoj kaj demandis pri oro. La demandito respondis. "Supozeble en Sado troviĝas oro.  Mi scias nur la lokon, kie oro ŝajnas troviĝi.   Vi certe aŭdis mian absurdaĵon. "La prefekto diris. "Do iru al la loko, kie oro ŝajnas troviĝi,kaj kunportu ĝin."   La ĉefo respondis.  "Se vi ordonas, mi iros." La prefekto demandis. "Kion vi bezonos?" La ĉefo respondis. "Ne necesas alia homo. Kun boato kaj iom da nutraĵo mi iru sola trans la maron kaj serĉu prove." Sekrete la prefekto donis al li boaton kaj manĝaĵon.  Kun tiuj la ĉefministo transiris la maron al Sado.


  その後、二十日余り一月ばかり有りて、守打ち忘れたる程に、彼の長、急(き)と出(い)で来て、守の現(あら)はに居たる所に見えたりければ、守心得て、ひとづてには聞かずして、離れたる所に自ら出で会ひたりければ、長、黒ばみたる□に裹(つつ)みたる物を、守の袖の上す打ち置きたれば、守、重気(おもげ)に提(ひさげ)て入りにけり。
   Pasis dudek kelkaj tagoj aŭ ĉirkaŭ monato.  Kiam la prefekto jam forgesis la aferon, neatendite reaperis la sendita ministo. La prefekto ne lasis lin al alia, sed mem iris al tiu distanca loko por renkonti la ministon.   Sur la manikon de la prefekto la ĉefministo metis ion pakitan per nigre makulita tuko.  Tio  ŝajnis tre peza kaj la prefekto pene enportis ĝin en sian ĉambron.

  その後、この長、いづちとも無くて俄(にわか)に失(う)せにけり。守、人を分かちて東西に尋ねさせけれども、遂に行き方を知らで止(や)みにけり。いかに思ひて失せたりと云ふ事を知らず。彼の金(こがね)の有り所(どころ)尋ね問ひやする、と思ひけるにやとぞ疑ひける。その金千両有りけりとぞ、語り伝へたる。

   Baldaŭ poste la ĉefministo abrupte malaperis.  La prefekto sendis homojn por retrovi lin.  La prefekto ne sciis, kien li iris, nek pro kio li malaperis.  Oni supozis, ke li timis pridemandon pri la loko, kie li trovis la oron.  Laŭdire mil rjoojn pezis la oro, kiun la prefekto akceptis.

  しかれば、佐渡の国に金は掘るべしと、能登の国の人云ひける也。その長の、後にも必ず掘りけんかし。遂に聞えで止みにけりとなん語り伝へたるとや。
   Tial en Noto oni diras: Oron fosu en Sado. Verŝajne ankaŭ post tio la ĉef–ministo elfosadis oron, kvankam neniu retrovis lin.  Jen tiel oni rakontis al ni.


*能登: 現在の石川県北部にある、日本海
  (東海)に突き出た半島。

*佐渡: 日本海最大の島。新潟県に属す。
  今昔物語集が成立したのは12世紀であ
  るが、17世紀、江戸時代初めに本当に
  豊かな金鉱が発見された。


*両: 古代日本の重さの単位。約37〜16
  グラム。後に金貨の貨幣単位。
*Noto: duoninsulo en la Japana Maro
  (Orienta Maro), la norda parto de
  nuna gubernio Isikawa.
*Sado: la plej granda insulo en la Japana
  Maro apartenas al la gubernio Niigata.
  Tiun ĉi rakontaron oni finverkis en la
  12a jc.  En la 17a jc. komece de la
  epoko Edo tie oni eltrovis orminejon.
*rjoo: unuo de pezo en la antikva Japanio,
  de 37,5 ĝis 16,5 gramoj variantaj laŭ
  epokoj.   Pli poste monunuo per oro.

△▽▲▼▲▽△
今は昔の物語集目次