今昔物語集 第26巻第17話 エスペラント対訳
『利仁将軍若時、従京敦賀将行五位語』
|
今は昔の物語 第26巻第17話 利仁将軍若き時、 京より敦賀に五位を将て行く語 (としひとのしやうぐんわかきとき、 きやうよりつるがに、ごゐをゐてゆくこと) |
Antaŭ longa tempo n–ro 17 el vol. 26 Generalo Tosihito en juneco iris de Kioto al Turuga kun kvina–rangulo tradukis: SIMATANI Takesi |
|
今昔、利仁の将軍と云人有けり。若かりける時は、□□と申ける。その時の一の人の御許に、恪勤になん候ける。越前国に、□の有仁と云ける勢徳の者の聟にてなん有ければ、常に彼国にぞ住ける。 |
Antaŭ longa tempo vivis la generalo nomata Tosihito. En juneco kun nomo □□ li laboris por tiama unuaulo. Li loĝis en Etizen, ĉar li edziĝis al filino de tiea potenculo □ no Arihito. |
| 而る間、其主の殿に、正月に大饗被行けるに、当初は大饗畢ぬれば、取食と云者をば追て不入して、大饗の下をば、其殿の侍共なん食ける。それに、其殿に、年来に成て所得たる五位侍有けり。其大饗の下、侍共の食ける中に、此五位、其座にて暑預粥を飲て舌打をして、「哀れ、何かで暑預粥に飽かん」と云ければ、利仁此を聞て、「大夫殿、未だ暑預粥に飽せ不給か」と云へば、五位、「未だ不飽侍」と答ふ。利仁、「いで、飲飽せ奉らばや」といへば、五位「何に喜ふ侍ん」と云て止ぬ。 |
En la domego de lia mastro post novjara festeno restintan manĝaĵon oni donis ne al almozuloj, sed al la servistoj de la domo. Tie vivis kvina–rangulo kun posteno kaj longa kariero en la domego. Kiam inter la servistoj frandantaj restaĵon li manĝis dolĉan ignaman kaĉon, li klakis per lango kaj diris: "Ho, kiam mi estos sata de ignama kaĉo!?" Aŭdinte tion, Tosihito demandis:"Via Moŝto, ĉu vi ankoraŭ ne satiĝis de ignamaĵo?" La kvina rangulo respondis: "Neniam!" Tosihito promesis: "Mi satigos vin!" La kvinarang– ulo nur respondis: "Kiel feliĉa mi estos!" |
其後、四五日計有て、此五位は殿の内に曹司住にて有ければ、利仁来て、五位に云く、「去来させ給へ、大夫殿。東山の辺に湯涌して候ふ所に」と。五位、「糸喜く侍る事哉。今夜身の痒かりて、否寝入不侍つるに。但し、乗物こそ侍らね」と云へば、利仁、「此に馬は候ふ」といへば、五位、「穴喜」と云て、薄綿の衣二つ計、青鈍の指貫の裾壊たるに、同色の狩衣の肩少し落たるを着て、下の袴も着ず、鼻高なる者の、鼻崎は赤にて、穴の移り痛く湿ばみたるは、洟を糸も巾ぬなめりと見え、狩衣の後は、帯に被引喎たるを、引も不 は、喎乍らあれば、可咲ども、五位を前に立てヽ、共に馬に乗て、川原様に打出て行。五位の共には、賤の小童だに無し。利仁が共にも、調度一人、舎人男一人ぞ有ける。 |
Kvar aŭ kvin tagojn poste Tosihito vizitis en la domego la ĉambron de la kvinarangulo, ĉar tiu ĉi ne havis sian domon. "Nun venu kun mi, Via Moŝto," li diris, "ĉar ĉe Higasiyama oni varmigas akvon por bano." La kvinarangulo diris: "Kiel ĝoje! Hieraŭ nokte mi ne povis dormi pro juko de la korpo. Mi tamen ne havas ĉaron." Tosihito diris: "Mi ja venis kun ĉevaloj." "Tre bone!" La kvinarangulo vestis sin per du malpeze vatitaj kimonoj, blugriza hakamo kun streĉitaj finoj jam ŝiritaj, samkolora karigino kun manikoj deglitintaj. Li ne portis subhakamon. Kvankam alta, lia nazo estis ruĝa kaj la truoj humidaj. Certe li ne viŝas nazon. La dorso de lia karigino estis tordita streĉite de obio. Li tamen ne rektigis kaj lasis ĝin ĉifita. Tosihito detenis sin de ridado. Ambaŭ sur ĉevaloj kun la kvinarangulo la unua ili kuris ale al la Riverbordo. La kvina– rangulon sekvis eĉ ne knabaĉo.Kuris kun Tosihito nur armilportisto kaj servisto. |
|
然て、川原打過て、粟田口に懸るに、五位、「何こぞ」ととへば、利仁、「只此也」とて、山科も過ぬ。五位、「近き所とて、山科も過ぬるは」といへば、利仁、「只彼計也」とて、関山も過て、三井寺に知たりける僧の許に行着ぬ。五位、「然は此に湯涌たりけるか」とて、其をだに、「物狂はしく遠かりける」と思ふに、房主の僧、「不思懸」と云て経営す。然ども、湯有り気も無し。五位、「何ら、湯は」といへば、利仁、「実には、敦賀へ将奉る也」と云ば、五位、「糸物狂はしかりける人哉。京にて此く宣はましかば、下人なども具すべかりける者を。無下に人も無て、然る遠道をば、何かで行んと為ぞ。怖し気に」といへば、利仁疵咲て、「己れ一人が侍るは、千人と思せ」と云ふぞ理なるや。此て物など食つれば、急ぎ出ぬ。利仁、其にてぞ胡録取て負ける。 |
Kiam ili pasis la Riverbordon kaj proksimiĝis al Awataguti, la kvinarangulo demandis: "Kie?" Tosihito respondis: "Tuj proksime!" Ili tamen trakuris ankaŭ Yamasina. La kvinarangulo dubis: "Proksime? Jam ni pasis Yamasina!" Tosihito respondis: "Tre baldaŭ ni atingos!" Ili transkuris Sekiyama kaj fine vizitis bonzon de la Templo Mii. La kvinarangulo pensis, ke ĉi tie oni varmigas akvon, kvankam eksterordinare malproksime! Sed li ne trovis varman akvon kaj la ĉefbonzo nur zorgis regali ilin ekskuzante, ke ili abrupte vizitis lin. Nur kiam la kvinarangulo demandis: "Kie estas via varma akvo?", Tosihito konfesis: "Verdire al Turuga mi invitos vin." "Kia frenezulo vi estas!" La kvina– rangulo riproĉis: "Se vi dirus la veron, mi venus kun servistoj. Kiel terure estos iri tiel longe sen miaj homoj!" Tosihito ridegis kaj diris: "Mi unu same valoras kiel mil homoj, ĉu ne?" Certe li pravis. Tial tuj post manĝo ili daŭrigis la vojaĝon. De tie Tosihito portis sur sia dorso korbon da sagoj. |
然て、行程に、三津の浜に狐一つ走り出たり。利仁、此を見て、「吉使出来にたり」と云て、狐を押懸れば、狐、身を棄て逃といへども、只責に被責て、否不逃遁を、利仁、馬の腹に落下て、狐の尻の足を取て引上つ。乗たる馬、糸賢しと不見ども、極き一物にて有ければ、幾も不延さ。五位、狐を捕へたる所に馳着たれば、利仁、狐を提て云く、「汝ぢ狐、今夜の内に、利仁が敦賀の家に罷て云む様は、『俄に客人具し奉て下る也。明日の巳時に、高島の辺に男共迎へに、馬二疋に鞍置て、可詣来』と。此を不云は、汝狐、只試よ。狐は変化有者なれば、必ず今日の内に行着ていへ」とて放てば、五位、「広量の御使哉」といへば、利仁、「今御覧ぜよ。不罷では否有じ」と云に合、狐実に見返 前に走て行、と見程に失ぬ。 |
Ili kuris plu kaj atingis la bordon ĉe Mitu, kie antaŭ ili aperis vulpo. "Jen alvenis bona mesaĝisto!" Tosihito sur ĉevalo impetis al la vulpo, kiu kiel eble plej rapide kuris, sed pli kaj pli proksimiĝis la persekutanto. De sur la ĉevalo Tosihito pendigis sin, kaptis unu el postaj kruroj de la vulpo kaj fine ĝin levis sur la ĉevalon. Kvankam ŝajne ordinara, la ĉevalo devas esti plej bona, ĉar ĝi ĉaskuris nur mallonge. Kiam la kvinarangulo kure atingis la lokon, Tisihito diris al la vulpo en la mano: "Hej, vulpo, en la nokto atingu mian domon, kaj transdonu mian mesaĝon: Mi revenos hejmen kun gasto neatend– ita. Por renkonti nin je la deka matene morgaŭ al Takasima venu viroj kun du selitaj ĉevaloj. Se vi ne transdonos la mesaĝon.., vulpo, provu, se vi volas. Vi scipovas magion. Nepre en ĉi tiu tago atingu la domon kaj diru al ili!" Nur tiam Tosihito lasis la vulpon. La kvinarangulo ridis: "Kiel malfidindan kurieron vi sendis!" Tosihito respondis: "Vi vidos. Ĝi ne povos nemesaĝi." Fakte la vulpo kuregis antaŭ ili kaj baldaŭ malaperis. |
然て、其夜は道に留ぬ。朝に疾く打出て行程に、実に巳時計に、二三十町計凝て来る者有り。何にか有んと見るに、利仁、「昨日の狐、罷着て告侍にけり。男共詣来にたり」といへば、五位、「不定の事哉」と云程に、只近に近く成て、はら と下るまヽに云く、「此見よ、実御ましたりけり」といへば、利仁、頰咲て、「何事ぞ」と問へば、長しき郎等進来たるに、「馬は有や」と問へば、「二疋候ふ」とて、食物など調へて持来れば、其辺に下居て食ふ。 |
En tiu nokto ili dormis survoje. De frua mateno ili reveturis kaj je ĉirkaŭ la deka renkontis bandon de dudek aŭ tri– dek. Vidinte ilin Tosihito diris: "La vulpo atingis la domon kaj mesaĝis. Jen la viroj venis renkonti nin!" La kvina– rangulo tamen respondis: "Mi ne estas certa pri tio." Kiam la bando pli kaj pli proksimiĝis, ili deĉevaliĝis. Iu el la viroj kriis: "Vidu lin! Vere li alvenis!" Tosihito ridetis kaj demandis: "Kio okazis al vi?" Viro ŝajne plej veterana elvenis, kiun Tosihito demandis: "Ĉu vi havas ĉevalojn?" La viro respondis: "Ni havas du." Ĉar ankaŭ manĝaĵon alportis la viroj, ili sidis tie kaj ekmanĝis. |
|
其時に、有つる長しき郎等の云く、「夜前、希有のことこそ候しか」と。利仁、「何事ぞ」と問へば、郎等の云く、「夜前、戌時計に、御前の、俄に胸を切て病せ給ひしかば、何なる事にかと思ひ候ひし程に、御自ら被仰様、『己は、別の事にも不候此昼三津の浜にて、殿の俄に京より下らせ給けるに、会奉たりつれば、逃候つれども、否不逃得で被捕奉たりつるに、被仰る様、『汝、今日の内に我家に行着て、云ん様は、客人具し奉てなん俄に下るを、明日の巳時に、馬二疋に鞍置て、男共高島の辺りに参り合へ、といへ、若、今日の内に行着て不云は、辛き目見せんずるぞ』と被仰つる也。男共、速に出立て参れ。遅く参ては、我勘当蒙なん』とて、怖じ騒せ給つれば、『事にも候ぬ事也』とて、男共に召仰候つれば、立所に例様に成せ給て、其後、鳥と共に参りつる也」と。利仁、此を聞て頰咲て、五位に見合すれば、五位、奇異と思たり。 |
Tiam la veterano ekparolis: "Lastan nokton ni havis kuriozaĵon." Tosihito demandis: "Kio okazis?" La vetrano klarigis: "Je ĉirkaŭ la oka hieraŭ vespere la Sinjorino eksuferis je la brusto. Al ni konsternitaj ŝi diris ― Mi venis doni mesaĝon al vi. Dumtage sur la bordo de Mitu mi renkontis vian Sinjoron, kiu estis neatendite sur la vojo de Kioto. Kvankam mi strebis forkuri, li kaptis kaj ordonis min: En ĉi tiu tago atingu lian domon kaj diru, ke li revenos kun gasto. Je la deka morgaŭ matene viroj kun du selitaj ĉevaloj venu al Takasima. Se mi ne atingos dum la tago, li severe punos vin. Viroj tuj ekiru! Se ili malfruiĝos, mi havos punon. ― Al ŝi ĉagrenita pro timo oni garantiis tion facila kaj elvokis virojn por tio. La Sinjorino tuj kvietiĝis kaj ni ekiris ĉe kokeriko." Aŭdinte la rakonton Tosihito ridetis al la kvina– rangulo, kiu admiris pro la mirindaĵo. |
|
物など食畢て、急立て行程に、暗にぞ家に行着たる。「此みよ。実也けり」とて、家の内騒ぎ喤る。五位馬より下て家の様を見に、脺はヽしき事物に不似。本着たりし衣二つが上に、利仁が宿直物を着たれども、身の内し透たりければ、極く寒気なるに長櫃に火多く□□て、畳厚く敷たるに、菓子食物など儲たる様微妙也。「道の程寒く御ますらん」とて、練色の衣の綿厚を、三つ引重て打覆たれば、楽と云ば愚也や。 |
Post manĝo ili tuj ekiris kaj en obskureto atingis la domon. "Vidu! Li vere revenis!" Oni bruis en la domo. La kvinarangulo deĉevaliĝis kaj vidis la domon senkompare vigla kaj homplena. Kvamkam sur siaj du kimonoj li surmetis nokto–kimonon de Tosihito, la interspacon enpenetris malvarmeco. Tial en fajropelvo oni multe bruligis kaj dike sternis matojn. Bonajn dolĉaĵojn kaj manĝaĵojn oni aranĝis. "Survoje via moŝto certe suferis pro malvarmo!" Oni konsolis kaj kovris lin per tri flavetaj vestoj dike vatitaj. Tute kontenta estis la kvinarangulo. |
|
食喰などして静りて後、舅の有仁出来て、「此は何に、俄には下せ給せて、御使の様物狂はしき。上俄病給ふ、糸不便の事也」といへば、利仁、打咲て、「試むと思給へて申たりつる事を、実に詣来て、告候ひけるにこそ」といへば、舅も咲て、「希有の事也」とて、「抑も、具し奉らせ給ひたなる人とは、此御ます殿の御事か」とヽへば、利仁、「然に候。暑預粥に未不飽と被仰れば、飽せ奉らんとて将奉たる也」といへば、舅、「安き物にも飽せ不給ける哉」とて戯るれば、五位、「東山に湯涌たりとて、人を謀出て、此く宣ふ也」などいへば、戯れて、夜少し深更ぬれば、舅も返入ぬ。 |
Kiam oni kvietiĝis post manĝado, elvenis Arihito, la bopatro de Tosihito. "Kial vi revenis abrupte? Kian frenezan mesaĝiston vi sendis! Kompatinde estis, ke la Sinjorino abrupte malsaniĝis!" Ridegis la Tosihito: "Nur por provo mi ordonis. La vulpo vere alvenis kaj transdonis la mesaĝon!" Ridis ankaŭ lia bopatro: "Vere senprecedenta afero! Cerete, ĉu ĉi tiu Sinjoro estas la gasto, kiun vi alkondukis?" Tosihito klarigis: "Jes, li estas! La Sinjoro neniam sat– manĝis ignamaĵon. Tial mi invitis lin por satmanĝigi." La bopatro petolmokis: "Kiel malkaran vi ne satmanĝis!" La kvinarangulo replikis: "Li ja ellogis min mensoginte, ke oni aranĝis banon en Higasiyama! Li ne rajtas kritiki min!" Tiel ili ŝercadis. En malfrua vespero la bopatro iris dormi. |
五位も、寝所と思しき所に入て寝むと為るに、其に綿四五寸計有直垂有。本の薄は六借く、亦何の有にや、痒き所出来にたれば、皆脱棄て、練色の衣三が上に、此直垂を引着て臥たる心地、未だ不習に、汗水にて臥したるに、傍に人の入気色有。「誰そ」と問へば、女音にて、「御足参れと候へば、参り候ひつる」と云気ひ不 ば、掻寄て、風の入所に臥せたり。 |
Ankaŭ la kvinarangulo iris al sia dormoĉambro. Tie li trovis litokimonon vatitan kvar aŭ kvin sunnojn. Ĉar lia maldika kimono ne estis komforta kaj cetere io en ĝi jukis lin, li senvestigis sin kaj kuŝis kun la flavetaj vestoj kaj sur ili la litokimono. Kun torenta ŝvito en nekutima litaĵo li trovis iun apud li. "Kiu vi estas?" Li demandis kaj virino respondis. "Mi venis por masaĝi viajn piedojn." Ĉar ŝi plaĉis, li ĉirkaŭprenis ŝin kaj kun ŝi kuŝis en bone aerumita loko. |
|
而る間、物高く云音は何ぞと聞ば、男の叫て云様、「此辺の下人承はれ。明旦の卯時に、切口三寸、長さ五尺の暑預、各一筋づヽ持参れ」と云也けり。奇異くも云哉と聞て寝入ぬ。未だ暁に聞ば、庭に筵敷音す。何態為にか有むと聞に、夜暁て蔀上たるに、見れば、長筵をぞ四五枚敷たる。何の料にか有むと思ふ程に、下衆男の、木の様なる物を一筋打置て去ぬ。其後、打次き持来つヽ置を見れば、実に口三四寸計の暑預の長さ五六尺計なるを、持来て置。巳時まで置たれば、居たる屋計に置積つ。夜前叫びしは、早ふ、其辺に有下人の限りに物云ひ聞する。人呼の岳とて有、墓の上にして云也けり。只、其の音の及ぶ限の下人共の持来るだに、然計多かり。何況や、去たる従者共の多さ、可思遣。 |
Dum la nokto li aŭdis viron laŭte krii: "Jen ordono al la proksimaj servistoj! Je la sesa morgaŭ matene alportu po unu pecon de ignamo dika je tri sunnoj kaj longa je kvin ŝakuoj." Li aŭdis tion tre stranga kaj ekdormis. En la krepusko li aŭdis iun meti pajlmaton en la korto. Li ne komprenis, kio okazas. Je tagiĝo oni malfermis fenestron kaj li vidis kvar aŭ kvin longaj pajlmatoj. Kion oni faros, li ne sciis. Jen venis servisto kaj foriris lasinte ion simila al ŝtipo. Sekvis aliaj kaj ĉiu lasis ion, kion la kvinarangulo trovis peco de ignamo dika je tri sunnoj kaj longa je kvin aŭ ses ŝakuoj. Ĝis la deka oni metadis pecojn kaj aperis monto tiel alta, kiel la domo. Fakte en la nokto por ordoni al ĉiuj proksimaj servistoj oni kriis de sur la altaĵo nomata Veniga Monteto. Tiel multaj estas sole proksimaj servistoj, kiuj alportis ignamon. Oni imagu, kiel multaj estas la servistoj foraj. |
奇異と見居たる程に、斛納釜共五つ六ほど掻持来て、俄に杭共を打て居へ渡しつヽ、何の料ぞと見程に、白き布の と云物着て、中帯して、若やかに穢気無き下衆女共の、白く新き桶に水を入て持来て、此釜共に入る。何ぞの湯涌すぞと見れば、此水と見は味煎也けり。亦、若き男共十余人計出来て、袪より手を出して、薄き刀の長やかなるを以て此の暑預を削つヽ撫切に切る。早ふ、暑預粥を煮也けり。見に、可食心地不為、返ては踈しく成ぬ。さらと煮返して、「暑預粥出来にたり」と云へば、「参らせよ」とて、大きなる土器して、銀の提の斗納計なる三つ四つ計に汲入て、持来たるに、一盛だに否不食で、「飽にたり」と云へば、極く咲て集り居て、「客人の御徳に暑預粥食」など云ひ嘲り合へり。 |
Dum la kvinarangulo miris, oni alportis kvin aŭ ses kuirpotojn, kiu povas enteni kokuon. Oni komencis enbati palisojn, sur kiuj ili metis la potojn. Dum la kvina– rengulo observis, alvenis junaj kaj belaj servistinoj en blanka laborvesto kun basko levita por ne treni. Ili ĉiuj portis blankan tinon, el kiu ili verŝis akvon en la potojn. Por kio oni boligas akvo, li vidis bone kaj trovis, ke la akvo estas naktaro. Tiam aperis junaj viroj. Ili levis manikojn kaj disskrapis ignamojn per tranĉilo kun klingo longa kaj maldika. Kaj jam oni komencis kuiri. La kvinarangulo, kiu vidis ĉion, perdis apetiton kaj sentis abomenon. Post mallonga kuirado oni deklaris: "Jen pretas ignama kaĉo!" "Enverŝu por lia moŝto!" Laŭ la ordono oni metis tri aŭ kvar en arĝenta tookapacita kruĉo sur granda ceramika telero, kiun oni alportis antaŭ lin. Ankoraŭ ne manĝinte ĉion el la kruĉo, li diris: "Jam sata!" Oni ridegis kaj alvenis dirante: "Dank' al la gasto ni povas manĝi ignamon!" |
|
而る間、向ひなる屋の檐、狐指臨き居たるを、利仁見付て、「御覧ぜよ、昨日の狐の見参するを」とて、「彼れに物食せよ」と云へば、食はするを打食て去にけり。 |
Dume de sur la tegmento de la transa domo vulpo rigardis ilin. "Volu rigardi! Hieraŭa vulpo venis por saluti vin!" Ĝin trovis Tosihito. "Donu al ĝi manĝi!" La vulpo manĝis kaj foriris. |
|
此て、五位、一月計有に、万づ楽き事無限。然て、上けるに、仮・納の装束数下調へて渡しけり。亦、綾・絹・綿など皮子数に入て取せたりけり。前の衣直などは然也。亦、吉馬に鞍置て牜など加へて取せければ、皆得、富て上にけり。 |
Unu monaton la kvinarangulo restadis tie kaj ĝuis ĉiun ĝuon. Kiam li reiris al Kioto, oni donacis multe da vestoj oficialaj kaj ĉiutagaj. Oni donacis al li ankaŭ multajn ledajn kofrojn da kepro, silko, kotono. Kompreneble ankaŭ la kimonojn de la unua nokto. Oni aldonis bonan ĉevalon kun selo kaj bovon. Li ricevis ĉion kaj reiris tre riĉa. |
|
実に、所に付て、年来に成て被免たる者は、此る事なん自然ら有ける、となん語り伝へたるとや。 |
Al tiu, kiu servadis multajn jarojn kaj tenas postenon foje venas tia feliĉo. Jen tiel oni rakontis al ni. |
|
*今昔物語集第２６巻第１７話 利仁将軍若時、従京敦賀将行五位語、 芥川龍之介の「芋粥」の底本。 *一の人: 時の摂政・関白(876-890)で あった藤原基経(836-891)のことか。 *越前の国: 旧国名。現在の福井県の 東部にあたる。 *有仁=藤原有仁。伝不詳 *舌打: 日本では、おいしいものを食べ るとき、舌を鳴らす習俗があった。 *東山: 京都の東の丘陵地帯。 *狩衣: 公家が常用した上衣。 *川原: 賀茂川の河原。 *寸=約3cm *尺=約30cm *斛(石)=180リットル *斗=18リットル * =JIS第3:1面2区22点;二の字点;ゆすり点<img src="l/l_yusuri.png"> *喎【口+咼】喎(か。咼は異体字) * 【足+流-さんずい】(つくろう)<img src="l/l_4_2_8931.png"> *頰【頬の本字】頰 *喤【口+皇】喤 *脺【月+卒】脺(にぎわう) * 【おお返し、くの字点(横書き)】<img src="l/l_oogaesi.png"> * 【立心偏+西の下に心】<img src="l/l_gt13789x.png"> * 【襖の本字】GT46631番(あお、ふすま)<img src="l/l_gt46631.png"> *袪【衣偏+去】袪 (きょ、そで) *牜【うしへん】牜 |
*unuaulo: ŝajne tiama reganto(876-890), HUZIWARA Mototune(836-891). *Etizen: tiama provinco, orienta parto de nuna gubernio Hukui. *□ no Arihito: Huziwara no Arihito. *klaki per lango: Japano kutimis klaki langon frandante bongustaĵon. *Higasiyama: monteta zono orienta de Kioto. *karigino: kimono, kiun nobeloj kutime portis. *Riverbordo: bordo de la rivero Kamo. *sunno: japana mezurunuo de longo, ĉirkaŭ 3 centimetroj. *ŝakuo: dek sunnoj. *kokuo: 180 litroj. *too: 18 litroj. *bovo: Strange estas, ke oni donacis bovon. Certe tio estas eraro. |