今昔物語集 27巻39話 エスペラント対訳
『狐、変人妻形来家語』

今は昔の物語 27巻 39話 狐、変人妻形来家語 (きつね、ひとのめのかたちとへんじて、                 いへにくること)   今昔、京に有ける雑色男の妻、夕暮方 に暗く成る程に、要事有て大路に出たり けるが、良久く不返来ざりければ、夫、 「何ど遅は来ならむ」と怪く思て居たり ける程に、妻入来たり。   然て暫計有る程に、亦、同顔にして、 有様露計も違たる所も無き妻入来たり。 夫、此れを見るに、奇異き事無限し。 「何にまれ、一人は狐などにこそは有ら め」と思へども、何れを実の妻と云ふ事 を不知ねば、思ひ廻すに、「後に入来た る妻こそ、定めて狐にては有らめ」と思 て、男、大刀を抜て、後に入来たりつる 妻に走り懸りて切らむと為れば、其の妻、 「此は何かに、我れをば此は為るぞ」と 云て泣けば、亦、前に入来たりつる妻を 切らむとて走懸れば、其れも亦手を摺て 泣き迷ふ。   然れば、男、思ひ繚て、此彼騒ぐ程に、 尚、前に入来たりつる妻の怪く思えけれ ば、其れを捕へて居たる程に、其の妻、 奇異く臭き尿を散と馳懸たりければ、夫、 臭さに不堪ずして打免たりける際に、其 の妻、忽に狐に成て、戸の開たりけるよ り大路に走り出て、「コウ」と鳴て 逃去にけり。其の時に、男、妬く悔しく 思けれども、更に甲斐無し。   此れを思ふに、思慮も無かりける男也 かし。暫く思ひ廻して、二人の妻を捕へ て縛り付て置たらましかば、終には、顕 れなまし。糸口惜く逃したる也。郷の人 共も、来集て見喤ける。狐も益無き態か な。希有の命を生てぞ逃にける。妻の大 路に有けるを見て、狐の、其の妻の形と 変じて謀たりける也。   然れば、此様の事の有らむには、心を 静めて可思廻き也。「希有に実の妻を不 殺ざりける事こそ賢けれ」とぞ人云ける となむ語り伝へたるとや。 *喤=口へん+皇(ののしる=大声で騒ぐ) *=おお返し、くの字点(横書き用)

Antaŭ longa tempo n‐ro 39 el vol. 27       Vulpo venis hejmen         en formo de edzino           tradukis: SIMATANI Takesi    Antaŭ longa tempo en Kioto iuvespere edzino de iu bagatelisto havis aferon en strato.  Jam mallumiĝis.   Ŝi tamen ne revenis.  Dum la edzo cerbumis, kial ŝi restas ekstere, la edzino envenis.    Post iom da tempo envenis ankaŭ alia virino kun tute samaj trajto kaj vesto. La edzo tre miris pro tio.    "Ĉiuokaze unu el ili devas esti vulpo." Jen tiel li pensis.   Sed li ne sciis, kiu el ili estas la vera edzino.   "La vulpo estas certe tiu, kiu envenis la lasta!" Tiel supozis la viro kaj kun glavo kuris al ŝi.    La virino ploris kun la vortoj: "Kial vi volas mortigi min?!"   Nun li turnis sin al tiu, kiu envenis la unua, kaj volis mortigi ŝin.   Ankaŭ ŝi ploris kaj kriis kun kunpremitaj manoj.    Li estis tute embarasita kaj jam  ne sciis,kion fari. Li tamen pensis la unuan suspektinda kaj kaptis ŝin. Tiam ŝi pisis al li eksterordinare fetoran urinon. Dum la viro ne povis firme teni ŝin,tiu edzino ŝanĝis sin vulpo kaj elkuris tra nefermita pordo al la strato kun jelpoj.   Li  vere bedaŭris, ke la vulpo forkuris, sed li ne plu povis kapti ĝin.    La viro ne havis prudenton.   Se li antaŭ ĉio ŝnurus ambaŭ edzinojn, baldaŭ la vulpo aperigus sian figuron.   Pro lia malsaĝeco la vulpo sukcesis eskapi. Liaj najbaroj venis vidi kaj  bruis  pro  tio. Ankaŭ la vulpo estas malsaĝa,  ke  ĝi riskis sian unusolan vivon. Dum la vera edzino restis en la strato,   ĝi kun ŝia formo volis mistifiki lin.    Nu, en tia okazo li devus singarde la aferon pripensi.   Estis feliĉe, ke li ne mortigis la veran edzinon.     Jen tiel oni rakontis al ni. *vulpo: En japanaj malnovaj rakontoj vulpo k.a. bestoj foje ŝanĝis sian formon kaj mistifikis homon.