今は昔の物語 27巻 39話 狐、変人妻形来家語 (きつね、ひとのめのかたちとへんじて、 いへにくること) 今は昔、京にありける雑色(ぞうしき)男(おのこ)の妻(め)、夕暮方に暗くなるほどに、用事ありて大路に出(いで)たりけるが、やや久しく返り来ざりければ、夫、「など遅くは来たるならむ」と怪しく思ひて居たりけるほどに、妻入り来たり。 さて暫しばかりあるほどに、また、同じ顔にして、ありさま露ばかりも違(たが)ひたる所も無き妻入来たり。夫、これを見るに、あさましき事限り無し。 「いかにまれ、一人は狐などにこそはあらめ」と思へども、いずれを実(まこと)の妻と云ふ事を知らねば、思ひめぐらすに、「後に入り来たる妻こそ、定めて狐にてはあらめ」と思ひて、男、大刀(たち)を抜きて、後に入り来たりつる妻に走り懸りて切らむとすれば、その妻、「こはいかに、我れをば、かくはするぞ」と云ひて泣けば、また、前(さき)に入り来たりつる妻を切らむとて走り懸れば、それもまた、手を摺りて泣き迷(まど)ふ。 しかれば、男、思ひあつかひて、とかく騒ぐほどに、なほ、前に入り来たりつる妻の怪く思(おぼ)えければ、それを捕へて居たるほどに、その妻、あさましく臭き尿(ゆばり)を散(さ)と馳せ懸けたりければ、夫、臭さに堪へずして打ち免(ゆる)したりける際(きわ)に、その妻、忽(たちまち)に狐になりて、戸の開けたりけるより大路に走り出(いで)て、「コウコウ」と鳴きて逃げ去りにけり。その時に、男、妬(ねた)く悔しく思(おぼ)えけれども、更に甲斐無し。 これを思ふに、思慮(おもばかり)も無かりける男也かし。暫く思ひめぐらして、二人の妻を捕へて縛り付て置きたらましかば、終(つい)には、顕(あらわ)れなまし。糸口惜く逃したる也。郷(さと)の人共も、来集まりて見ののしりける。狐も益(やく)無きわざかな。希有(けう)の命を生きてぞ逃げにける。妻の大路にありけるを見て、狐の、その妻の形と変じて謀(たばかり)たりける也。 しかれば、かようの事のあらむには、心を静めて思ひめぐらすべき也。「希有に実(まこと)の妻を殺さざりける事こそ賢(かしこ)けれ」とぞ人云けるとなむ語り伝へたるとや。 |
Antaŭ longa tempo n‐ro 39 el vol. 27 Vulpo venis hejmen en formo de edzino tradukis: SIMATANI Takesi Antaŭ longa tempo en Kioto iuvespere edzino de iu bagatelisto havis aferon en strato. Jam mallumiĝis. Ŝi tamen ne revenis. Dum la edzo cerbumis, kial ŝi restas ekstere, la edzino envenis. Post iom da tempo envenis ankaŭ alia virino kun tute samaj trajto kaj vesto. La edzo tre miris pro tio. "Ĉiuokaze unu el ili devas esti vulpo." Jen tiel li pensis. Sed li ne sciis, kiu el ili estas la vera edzino. "La vulpo estas certe tiu, kiu envenis la lasta!" Tiel supozis la viro kaj kun glavo kuris al ŝi. La virino ploris kun la vortoj: "Kial vi volas mortigi min?!" Nun li turnis sin al tiu, kiu envenis la unua, kaj volis mortigi ŝin. Ankaŭ ŝi ploris kaj kriis kun kunpremitaj manoj. Li estis tute embarasita kaj jam ne sciis,kion fari. Li tamen pensis la unuan suspektinda kaj kaptis ŝin. Tiam ŝi pisis al li eksterordinare fetoran urinon. Dum la viro ne povis firme teni ŝin,tiu edzino ŝanĝis sin vulpo kaj elkuris tra nefermita pordo al la strato kun jelpoj. Li vere bedaŭris, ke la vulpo forkuris, sed li ne plu povis kapti ĝin. La viro ne havis prudenton. Se li antaŭ ĉio ŝnurus ambaŭ edzinojn, baldaŭ la vulpo aperigus sian figuron. Pro lia malsaĝeco la vulpo sukcesis eskapi. Liaj najbaroj venis vidi kaj bruis pro tio. Ankaŭ la vulpo estas malsaĝa, ke ĝi riskis sian unusolan vivon. Dum la vera edzino restis en la strato, ĝi kun ŝia formo volis mistifiki lin. Nu, en tia okazo li devus singarde la aferon pripensi. Estis feliĉe, ke li ne mortigis la veran edzinon. Jen tiel oni rakontis al ni. *vulpo: En japanaj malnovaj rakontoj vulpo k.a. bestoj foje ŝanĝis sian formon kaj mistifikis homon. |