今昔物語集 27巻39話 エスペラント対訳
『狐、変人妻形来家語』

今は昔の物語 27巻 39話 狐、変人妻形来家語 (きつね、ひとのめのかたちとへんじて、                 いへにくること)   今昔(いまはむかし)、京に有ける雑色(ざふしき)男の妻(め)、夕暮方に暗く成る程に、要事有て大路(おほぢ)に出(いで)たりけるが、良久(ややひさし)く不返来(かへりこ)ざりければ、夫、「何(な)ど遅は来(きたる)ならむ」と怪く思て居たりける程に、妻入来(いりき)たり。   然て暫計(しばしばかり)有る程に、亦、同(おなじ)顔にして、有様露計も違(たがひ)たる所も無き妻入来たり。夫、此れを見るに、奇異(あさまし)き事無限(かぎりな)し。   「何(いか)にまれ、一人は狐などにこそは有らめ」と思へども、何(いづ)れを実(まこと)の妻と云ふ事を不知(しら)ねば、思ひ廻(めぐら)すに、「後に入来たる妻こそ、定めて狐にては有らめ」と思て、男、大刀(たち)を抜て、後に入来たりつる妻に走り懸りて切らむと為(す)れば、其の妻、「此(こ)は何(い)かに、我れをば此(かく)は為るぞ」と云て泣けば、亦、前(さき)に入来たりつる妻を切らむとて走懸れば、其れも亦手を摺(すり)て泣き迷ふ。   然(しか)れば、男、思ひ繚(あつかひ)て、此彼(とかく)騒ぐ程に、尚、前に入来たりつる妻の怪く思(おぼ)えければ、其れを捕へて居たる程に、其の妻、奇異(あさまし)く臭き尿(ゆばり)を散(さ)と馳懸(はせかけ)たりければ、夫、臭さに不堪(たへ)ずして打免(うちゆるし)たりける際(きは)に、其の妻、忽(たちまち)に狐に成て、戸の開たりけるより大路に走り出て、「コウ」と鳴て逃去にけり。其の時に、男、妬く悔しく思(おぼえ)けれども、更に甲斐無し。   此れを思ふに、思慮(おもばかり)も無かりける男也かし。暫く思ひ廻して、二人の妻を捕へて縛り付て置たらましかば、終(つひ)には、顕(あらは)れなまし。糸口惜(いとくちおし)く逃したる也。郷(さと)の人共も、来集て見喤(ののしり)ける。狐も益(やく)無き態(わざ)かな。希有(けう)の命を生てぞ逃にける。妻の大路に有けるを見て、狐の、其の妻の形と変じて謀(たばかり)たりける也。   然れば、此様(かやう)の事の有らむには、心を静めて可思廻(おもひめぐらすべ)き也。「希有に実の妻を不殺(ころさ)ざりける事こそ賢(かしこ)けれ」とぞ人云けるとなむ語り伝へたるとや。 *喤=口へん+皇(ののしる=大声で騒ぐ) *=おお返し、くの字点(横書き用)

Antaŭ longa tempo n‐ro 39 el vol. 27       Vulpo venis hejmen         en formo de edzino           tradukis: SIMATANI Takesi    Antaŭ longa tempo en Kioto iuvespere edzino de iu bagatelisto havis aferon en strato.  Jam mallumiĝis.   Ŝi tamen ne revenis.  Dum la edzo cerbumis, kial ŝi restas ekstere, la edzino envenis.    Post iom da tempo envenis ankaŭ alia virino kun tute samaj trajto kaj vesto. La edzo tre miris pro tio.    "Ĉiuokaze unu el ili devas esti vulpo." Jen tiel li pensis.   Sed li ne sciis, kiu el ili estas la vera edzino.   "La vulpo estas certe tiu, kiu envenis la lasta!" Tiel supozis la viro kaj kun glavo kuris al ŝi.    La virino ploris kun la vortoj: "Kial vi volas mortigi min?!"   Nun li turnis sin al tiu, kiu envenis la unua, kaj volis mortigi ŝin.   Ankaŭ ŝi ploris kaj kriis kun kunpremitaj manoj.    Li estis tute embarasita kaj jam  ne sciis,kion fari. Li tamen pensis la unuan suspektinda kaj kaptis ŝin. Tiam ŝi pisis al li eksterordinare fetoran urinon. Dum la viro ne povis firme teni ŝin,tiu edzino ŝanĝis sin vulpo kaj elkuris tra nefermita pordo al la strato kun jelpoj.   Li  vere bedaŭris, ke la vulpo forkuris, sed li ne plu povis kapti ĝin.    La viro ne havis prudenton.   Se li antaŭ ĉio ŝnurus ambaŭ edzinojn, baldaŭ la vulpo aperigus sian figuron.   Pro lia malsaĝeco la vulpo sukcesis eskapi. Liaj najbaroj venis vidi kaj  bruis  pro  tio. Ankaŭ la vulpo estas malsaĝa,  ke  ĝi riskis sian unusolan vivon. Dum la vera edzino restis en la strato,   ĝi kun ŝia formo volis mistifiki lin.    Nu, en tia okazo li devus singarde la aferon pripensi.   Estis feliĉe, ke li ne mortigis la veran edzinon.     Jen tiel oni rakontis al ni. *vulpo: En japanaj malnovaj rakontoj vulpo k.a. bestoj foje ŝanĝis sian formon kaj mistifikis homon.