今は昔の物語集目次

今昔物語集 第29巻 第18話 エスぺラント対訳
『羅城門登上層見死人盗人語』


今は昔の物語 第29巻 第18話
羅城門登上層見死人盗人語
(らせいもんの、うはこしにのぼりて、
      しにんをみたるぬすびとのこと)

  今は昔、摂津の国辺(わた)りより、盗みせむが為に京に上(のぼ)りける男の、日のいまだ明(あか)かりければ、羅城(らせい)門の下に立ち隠れて立てりけるに、朱雀(しゅじゃく)の方(かた)に人重(しげ)く行(ありき)ければ、人の静まるまでと思ひて、門の下に待ち立てりけるに、山城の方より人共の数(あまた)来たる音のしければ、「其れに見えじ」と思ひて、門の上層(うわこし)にやはら掻(かか)づり登りたりけるに、見れば火ほのかに燃(とも)したり。

  盗人、怪(あや)しと思ひて連子(れんじ)より臨(のぞ)きければ、若き女の死にて臥したる有り。其の枕上(まくらがみ)に火を燃(とも)して、年いみじく老いたる嫗(おうな)の白髪(しらが)白きが、其の死人の枕上に居て、死人の髪をかなぐり抜き取る也けり。

  盗人(ぬすびと)、此れを見るに心も得ねば、「此れはもし鬼にや有らむ」と思ひて怖(おそろ)しけれども、「もし死人にてもぞ有る。恐(おど)して試みむ」と思ひて、やはら戸を開きて、刀を抜きて、「己は、己は」と云ふて、走り寄りければ、嫗、手迷(まど)ひをして手を摺りて迷へば、盗人、「此は何ぞの嫗の、かくはし居たるぞ」と問ひければ、嫗、「己が主(あるじ)にておはしましつる人の失(う)せ給へるを、繚(あつか)ふ人の無ければ、かくて置きたてまつりたる也。其の御髪(みぐし)の長(たけ)に余りて長(なが)ければ、それを抜き取りて鬘(かずら)にせむとて抜く也。助け給へ」と云ひければ、盗人、死人の着たる衣(きぬ)と、嫗の着たる衣と、抜き取りてある髪とを奪ひ取りて、下(お)り走りて逃げて去にけり。

  さて、其の上の層(こし)には死人の骸骨ぞ多かりける。死にたる人の葬(ほうぶり)などえせぬをば此の門の上にぞ置きける。

  此の事は、其の盗人の人に語りけるを聞き継ぎて、かく語り伝へたるとや。


*芥川龍之介「羅生門」はこの作品に
  取材。
*摂津: 現在の大阪府と兵庫県の一部

*羅生門: 平安京の中心を走る朱雀大路
  の南端に立っていた。

*山城: 現在の京都府南部

*死人: 死人の幽霊は鬼などほど恐ろし
  くない、と考えられていた。

*手を摺る: 慈悲を請うしぐさ。
Antaŭ longa tempo n‐ro 18 el vol. 29
Supre de la Pordego Rasei
        ŝtelisto trovis kadavron
          tradukis: SIMATANI Takesi
  Antaŭ longa tempo el la provinco
Settu venis ŝtelisto al Kioto.  Ĉar la
suno estis ankoraŭ en la ĉielo, li kaŝis
sin ĉe la piedo de la Pordego Rasei.
Multaj homoj iris sur la Strato Suzaku.
Dum li tie atendis, ke la strato estu
senhoma, de la direkto de Yamasiro
aŭdiĝis bruo de multaj homoj.  Por ke
ili ne vidu lin, li grimpis la pordegon,
kie li neatendite trovis lumeton.

  Li miris pro tio kaj enrigardis tra
kradita fenestro.  Juna virino kuŝis
morta.  Ĉe ŝia kapo brilis lumo kaj
sidis tre maljuna kaj blankhara virino,
kiu elŝiradis la harojn de la mortintino.

  La afero teruris la ŝteliston kaj li
timis, ke la maljunulino estas demono.
La maljunulino tamen ankaŭ povus esti
mortintino, li pensis kaj provis timigi
ŝin.  Li malfermis  la  pordon  kaj
elingigis la glavon. "Hej, hej!" Kun krioj
li alkuris al la maljunulino. Ŝi timis kaj
kunpremis la manojn. Li demandis, kion
ŝi faras ĉi tie. La maljunulino respondis: 
"Mia mastrino mortis kaj neniu  volas 
entombigi la kadavron.  Tial mi metis
ŝin ĉi tie. Ĉar la haroj longas pli ol la
staturo, mi volis  elŝiri  ilin  kaj  fari
perukon.  Ne mortigu min!" La ŝtelisto
ravis la vestojn kaj de la mortinto  kaj
de la maljunulino kaj la elŝiritajn harojn.
Poste li malsupreniris kaj forkuris.

  Tiutempe en la supra  etaĝo  de  la
pordego kuŝis multaj skeletoj. Kiam neniu
povis entombigi mortinton,  oni  lasis  la
kadavron en la supra etaĝo de la pordego.

  Tion rakontis la ŝtelisto mem kaj aliaj
rerakontis unu al la alia.    Jen tiel oni
rakontis al ni.


*Tiu ĉi rakonto estas la fonto de
  Rasyômon far Akutagawa Ryûnosuke.
*Settu: regiono en la nunaj gubernioj
  Oosaka kaj Hyôgo.
*Pordego Rasei: pordego, kiu staris ĉe
  la suda fino de la ĉefa strato Suzaku.
*Yamasiro: suda regiono en nuna gubernio
  Kioto
*mortinto: Oni malpli timis fantomon de
  mortinto ol demonon k.a.
*kunpremi manojn: gesto peti indulgon.

△▽▲▼▲▽△
今は昔の物語集目次