今は昔の物語集目次

今昔物語集 第29巻第19話 エスペラント対訳
『袴垂、関山にして虚死にして人を殺す語』


今は昔の物語 第29巻第19話
袴垂、関山にして
虚死にして人を殺す語
(はかまだれ、せきやまにして
そらしにしてひとをころすこと)
Antaŭ longa tempo n–ro 19 el vol. 29
Hakamadare murdis homon ŝajnigante
sin kadavro sur la monto Seki

         tradukis: SIMATANI Takesi

  今昔(いまはむかし)袴垂(はかまだれ)と云ふ盗人(ぬすびと)有けり。
(ぬすみ)を以て(なりはひ)として有ければ被捕(とらへられ)
(ひとや)被禁(いましめられ)たりけるが、大赦に被掃(はらはれ)
(いで)にけるが、可立寄(たちよるべ)き所も無く、可為(すべ)
(かた)不思(おぼえ)ざりければ、関山に行て、
露、身に懸たる物も無く裸にて、虚死(そらじに)
をして、路辺(みちのほとり)に臥せりければ、()
行き(ちが)ふ者共此れを見て、「()(いか)
して死たる者にか有らむ。(きず)も無きは」
見繚(みあつか)ひ云ひ(ののしり)ける程に、吉き馬に
乗たる(つはもの)の、調度を負て(あまた)の郎等
眷属を具て京の方より来たりけるが、
()く人の多く立約(たてもとほり)て物を見るを見て、
馬を()と留めて、従者を寄せて、「彼
れは何にを見るぞ」と見せければ、従
者走り寄て見て、「疵も無き死人の候
ふ也」と云ければ、主然か聞くまヽに、
引組て弓を取り直して、馬を押去て、
死人の有る方に目を懸て過ければ、此れ
を見る人、手を叩て(わら)ひけり。「然計(さばかり)
郎等眷属を具したる(つはもの)の、死人に会て
心地涼(ここちさが)すは(いみじ)き武者かな」ヽど、(わら)
嘲けりける程に、武者は過て行にけり。

   Antaŭ longa tempo vivis Hakamadare, profesia rabisto kaptita en karcero.  Oni liberigis lin en ĝenerala amnestio.   Ĉar li havis nek hejmon nek vivrimedon, li iris al la monto Seki.   Tie li tute nudigis sin, ekkuŝis vojrande kaj ŝajnigis sin mortinto.   Preterpasantoj vidis lin kaj suspektis: "Kial li mortis? Neniun vundon li havas."   Dum ĉirkaŭ li bruis amaso, de la direkto de Kioto alvenis sur bona ĉevalo militisto kun armiloj kaj multaj subuloj.   Rimarkinte la amason li tuj haltigis la ĉevalon kaj sendis unu el la subuloj por vidi, kion rigardas la amaso.   La subulo alkuris kaj reveninte raportis:   "Kuŝas mortinto kun nenia vundo."   Aŭskultinte lin la militisto fikstenis pafarkon, flanken evitigis la ĉevalon for de la kadavro kaj preteriris observante la kadavron.   Oni vidis tion kaj mokis lin krakante per siaj manoj: "Kun tiom multe da subuloj la militisto tamen timas mortinton!"   En ilia mokado preterpasis la militisto.



  其の後、人皆行き散などして死人の
(ほとり)に人も無ける程に、亦武者の通る
有けり。此れは郎等眷属も無し。只調
度を負て、此の死人に只打に打懸りて、
「哀れなる者かな。何にして死たるに
か有らむ。疵も無し」など云て、弓を
以て差引など為るを、此の死人、やが
て其の弓に取り□□て起走て、馬より
引き落して、「(おや)(かたき)をば此くぞ為
る」と云ふまヽに、武者の前に差たる
刀を引抜て差し殺してけり。
   Post tio disiĝis la amaso kaj ĉe la mortinto neniu restis, kiam alvenis alia militisto.   Li havis nur armilon, sed ne subulon.   Li klinis sin super la kadavro: "Kompatinde!  Kial li mortis?  Nenian vundon li havas!" Dum li puŝis kaj turnis la kadavron per sia arko, tiu  ĉi mortinto kaptis la arkon, ekstaris kaj deĉevaligis la militiston!   "Jen venĝo por mia patro!"   Kriante Hakamadare pikmortigis lin per glavo rabita de li mem.


  然て其の水旱袴(すいかんはかま)を曳剥て打着て、弓
胡録(やなぐひ)を取て掻負て、其の馬に這乗て、
飛ぶが如くに東様(ひむがしざま)に行けるに、同様
被掃(はらはれ)て裸なる者共十廾人(ばかり)云契(いひちぎり)
たりければ、末に来り会たりけるを共人
として、道に会と会ふ者の水旱袴馬な
どを取り弓箭兵杖(きうぜんきやうぢやう)を多く奪取て其の裸
なる者共に着せ、兵具を調へ馬に乗せ
て、郎等二卅人具したる者にてぞ下け
れば、会ふ(かたき)無き者にてぞ有ける。

   Hakamadare vestis sin per sujkano kaj hakamo rabitaj for de la militisto.   Li armis sin per arko kaj sagujo kaj grimpis sur la ĉevalon, kiu kuris fluge orienten.   Li renkontis dek aŭ dudek  nudajn, same liberigitajn ulojn, kun kiuj li konspiris.   Aliĝis aliaj liberigitoj kaj ili kune rabis de ĉiuj preterpasantoj sujkanojn, hakamojn, ĉevalojn kaj multajn armilojn.   Li vestis la nudajn ulojn per la rabitajxoj,  kaj donis al ili armilojn kaj ĉevalojn.   Kiam dudek aŭ tridek komencis marŝi orienten, tiam neniu povis kontraŭstari al ili.


  此る者は少の隙も有れば、此る事を
為る也。其れを不知(しら)で、近く打寄て、
手便(たより)に有らむには、(まさ)不取付(とりつか)ぬ様は
有なむや。初め心地立(ここちだち)て過し馬乗(むまのり)を、
「誰にか有らむ、賢かりし者かな」と
思て問ひ尋ねければ、村岡の五郎平
の貞道と云ける者也けり。其の人と聞
てければ、人、「(ことわり)なりけり」とな
む云ける。然計(さばかり)郎等眷属有けれども、
此れを知て不緩(たゆま)ずして通けむ、賢き
事也。其れに、従者も無き者の、近く
打寄て被殺(ころさる)る、墓無き事也とぞ、聞く
人讃めも謗りも云ひ(あつかひ)ける、となむ
語り伝へたるとや。

   Tia ulo atendas neatentemon de aliaj homoj.   Kiam alvenas sensciulo tro  proksimen, li ĉiam ekspluatas la ŝancon ataki.   Oni enketis "Kiu estis la unua rajdanto singarde preterpasinta la lokon?  Li estas saĝa!"  Li evidentiĝs Muraoka no Gorô–Taira no Sadamiti.   Aŭdinte lian nomon oni rekonis, ke pravas lia famo.   Kun tiom multe da subuloj li tamen ne forgesis gardi sin.   Saĝe! Kontraste al li, la militisto sen subulo sengarde proksim–iĝis kaj estis mortigita.   Kiel malsaĝa li estas!  Ĉiu mokis lin.   Jen tiel oni rakontis al ni.


*今昔物語29巻19話袴垂於関山虚死殺人語
*袴垂: 平安時代(794-1185ごろ)の架空の
  盗賊。和泉式部の夫、藤原保昌(やす
  まさ)の弟藤原保輔(やすすけ; ?〜988)
  と同一視される。
*関山: 逢坂山の別名。反乱者の東国脱出
  を防ぐ関所があった。
*「祖の敵」: 襲撃の決まり文句。
*水旱袴: 水干と袴。平安時代の役人や貴
  族が着用した上着とズボン。
*喤【口+皇】喤(ののしる)

*Hakamadare: rabisto fikcia en la epoko
  Heian(794-ĉ.1185). Oni konsideris lin
  Yasusuke (?-988), plijuna frato de
  Huziwara Yasumasa, la edzo de
  Izumi–Sikibu.
*monto Seki: alia nomo de la monto
  Ousaka, kie estis bariero(Seki) por
  malhelpi ribelantojn forkuri en
  orientajn provincojn.
*"Jen venĝo por mia patro!": stereotipa
  krio de mort–atako.
*sujkano kaj hakamo: viraj jako kaj
  pantalono de nobeloj aŭ samurajoj en
  mezepoka Japanio.

△▽▲▼▲▽△
今は昔の物語集目次