縄綯(諸流) Ŝnurumo

登場人物: 主、太郎冠者、刑部三郎	tradukis SIMATANI Takesi 1997
主、太郎冠者、形部登場。	Aperas Mastro, Tarôkazya kaj  Gyôbu.
主と形部は笛座に座る。	Lastaj du sidas antaŭ HUEZA.
主 (長裃、刀)「これはこの辺りに住	Mastro:(Kun longa KAMISIMO kaj mal-
まひ致す者でござる。某、辺り	longa glavo)  Mi estas loĝanto en ĉi
の若い衆と申し合はせ、例の手慰	tiu loko.  Mi amas hazardo-ludon kaj
みを致いてござれば、散々の不仕	malfeliĉe,  estis  komplete  venkita.
合わせで、金銀財宝は申すに及ば	Mi forludis ne nur tutan monon, sed
ず、太郎冠者までも打ち込うでご	ankaŭ unusolan serviston  Tarôkazya.
ざる。有様に申したならば、え参	Se mi dirus veron,  li ne irus al  la
りまするまいほどに、たらいて遣	venkinto.  Mi trompos lin.
はさうと存ずる。ヤイヤイ太郎冠	Kie estas Tarôkazya?
者、居るかやい。」
太郎冠者(狂言裃、扇)「ハァーッ。」	Tarôkazya:(Kun KYOOGEN-stila KAMI-
	SIMO kaj faldita ventumilo) ♪Jen!
主「ゐたか。」	M: Ĉu vi estis?
太郎冠者「お前に居りまする。」	T: Jen mi estas antaŭ vi!
主「念なふ速かつた。汝を呼び出す	M: Vi ja  venis  sammomente!    Mi
は別なることでもない。近頃大儀	havas ion ordoni:  Tuj iru al  S-ro
ながらこの文を持て、形部三郎が	Gyôbu Saburô kun ĉi tiu letero.
所へ行て来い。」
太郎冠者「畏ては御ざれども、また	T: Laŭ via ordono, Sinjoro, mi volonte
例のお手慰みをなされうとの、お	irus.    Sed se per  tiu  letero  vi
寄り合ひの御状でかなござりませ	denove proponus aĉan ludon,  nepre
う。世上の取沙汰もあまり面白う	ĉesi mi konsilus.
ござらぬによって、これは御無用
になされたがようござりませう。」
主「イヤイヤ、そのやうなことでは	M: Ne, ne, ne tia letero!  Temas pri
ない。ちとほかに叶はぬ用のこと	ne-evitebla afero.    Nepre iru.., mi
があるほどに、是非とも行ってく	petas.
れい。」
太郎冠者「その儀でござれば畏て御	T: Do volonte mi iros, Sinjoro.  Trans-
ざる。どれどれ、これへ下されい。」	donu la leteron.
主「早う行け。」	M: Jam iru ek!
太郎冠者「心得ました。」	T: Laŭ via ordono.
主「ゑ。」	M: Ek!
太郎冠者「は。さてもさても迷惑な	T: Jen! (Mastro sidas iom oblikve mal-
御用を仰せ付けられた。余のこと	antaŭ Gyôbu)    Kia ĝena mesaĝo!
でもあるまい。また例のお手慰み	Certe  temas  pri  Hazardoludo!
をなされうとのお寄り合ひの御状	"Nepre iru... mi petas", diris Sinjoro.
でかなあらう。さりながら『叶は	Mi ja devas sekvi lian ordonon.  Mi
ぬ用のことぢゃ。是非とも行てく	iru senhaste.  (Rondiras sur la podio)
れ』と仰せ付けらるる。主命なれ	Oni venkas almenaŭ  unu  ludon  el
ば、是非もない。まづそろりそろ	kvin.    Sed  mia  sinjoro!    "Ne
りと参らう。イヤまことに、よそ	feliĉe hodiaŭ!",    "Tute  venkita ĉi
の人は五度に一度はお勝ちやるが、	foje!"    Neniam li venkas kaj amas
こちの頼ふだ人のやうに『今日も	hazardo-ludon.    Tia estas homo!...
負けた』『また負けた』。あのや	Ha, mi jam staras antaŭ la domo de
うに負けても負けても何が面白い	S-ro Gyôbu.    Nun mi anoncu min.
ことぢゃ知らぬ。あれが世話に言	Bonan tagon!  Bonan tagon!
うふ下手の横好きと申すものぢゃ。   イヤ何かと申すうち、はやこれで   ござる。まづ案内を乞はう。物申、   案内申。」
形部三郎「イヤ表に物申とある。案	Gyôbu:(Kun longa KAMISIMO, mallonga
内とは誰そ、どなたでござる。」	glavo kaj faldita ventumilo)Oni vokas
	min de-ekstere.  Kiu bonvolas viziti
	min?
太郎冠者「私でござる。」	T: Jen mi, Sinjoro!
形部三郎「エイ太郎冠者、そちの来	G: Ha Tarôkazya, mi atendis vin!
るを待ってゐた。」
太郎冠者「何かは存じませぬが、こ	T: Jen mi  kunportis  leteron  al  vi.
れにお文が参ってござる。」	(Trans-donas la leteron)  La enhavon
	mi ne scias.
形部三郎「文までにも及ばぬものを。	G: Ne  necesis  letero!    Ĝentila  li
近頃念の入ったことぢゃ。 (読む)	estas.  (Legas) Nu, eniru, eniru!
サアサアかう通れ。」
太郎冠者「イヤ、お返事でもござら	T: Dankon,  Sinjoro,  sed tuj reiri mi
ば承って参りませう。」	devas.    Se vi skribos respondon,
	mi kunportos ĝin.
形部三郎「ハハア、すればそちは何	G: Nenion vi ja aŭdis, ĉu ne!?
をも知らぬか。」
太郎冠者「ヘェ何をも存じませぬ。」	T: Ne, nenion!
形部三郎「それならば有様を言うて   聞かさう。有様は、そちの頼ふだ   者と例の一勝負したれば、某の仕   合はせがようて金銀は申すに及ば   ず、汝までも打ち勝った。今日よ   りしては某が方の太郎冠者ぢゃほ   どに、さう心得い。」	G: Do, mi diru la veron.  Via sinjoro   kaj mi ludis kaj feliĉe mi gajnis ne   nur monon, sed ankaŭ vin. De nun   vi servos   por mi!
太郎冠者「イヤ、左様なことならば、	T: Se  tio  estus  vero,  mia  sinjoro
こちの頼ふだ者が何とか申しませ	nepre al mi dirus tion.  Mi ja aŭdis
うものを、何をも承らずに参りま	nenion.    Mi devas reiri kaj certiĝi
したによって、行て問うて参りま	pri tio.
せう。」
形部三郎「アアこりゃこりゃ、行く	G: Ne iru!  Vi ja konas lian skribon,
には及ばぬ。そちは頼ふだ者の手	ĉu ne?
跡を知ってゐるであらう。」
太郎冠者「いかにも存じてをります	T: Certe mi konas lian skribon.
る。」
形部三郎「それならばこれへ寄って	G: Do,  venu  kaj  legu  la  leteron!
とくと見よ。『一つ、鳥目の替は	(laŭtlegas)  "Pro  mono  mi  cedas
りに太郎冠者を進じ候』」	Tarôkazya."
太郎冠者「ホイ。疑ひもない。頼ふ	T: Sendube skribo  de  mia  sinjoro.
だ者の手跡でござる。イヤ、私は	Bone.    Mi estas servisto,  kaj ne
奉公人のことでござるによって、	gravas, al kiu servi.  Kvankam sen-
いづれで御奉公致すも同じことで	spertulo,  mi  petas  vian  longan
ござる。つうっと無調法者ではご	favoron.
ざれども、随分お目長に使うて下
されい。」
形部三郎「オオ、よい心がけぢゃ。	G: Bone vi diris.    Longe mi favoros
目をかけて使うてやらうぞ。」	vin.
太郎冠者「それは忝うござる。」	T: Elkore mi dankas vin.
形部三郎「さて早速ながら、奉公人	G: Ne estas bone,  ke servisto restas
のただゐるというは悪しいものぢ	sen  laboro.    Tuj  iru  kun  mia
ゃ。山一つあなたへ使ひに行け。」	komisio trans la monton.
太郎冠者「何、山一つあなたへ使ひ	T: Tuj mi iru trans la monton?
に行け。」
形部三郎「なかなか。」	G: Jes, iru tuj!
太郎冠者「イヤ、私は持病に脚気が	T: Ho, bedaŭrinde mi havas beriberon
ござって、山坂などへは馬上でな	ĉe la genuoj.    Sen ĉevalo mi ne
うてはえ参りませぬ。」	povas grimpi monton.
形部三郎「馬上で行くならば身共が	G: Se sur ĉevalo, mi mem iros!  Do,
行く。それならば内にゐて縄を綯	restu en la domo, kaj faru ŝnuron.
へ。」
太郎冠者「何、縄を綯へ。」	T: Ĉu mi faru ŝnuron?
形部三郎「なかなか。」	G: Jes, vi faru ŝnuron.
太郎冠者「私はつひに縄など綯うだ	T: Mi neniam faris ŝnuron.
ことはござらぬ。」
形部三郎「ハハア、そちは縄は一得	G: Oni diras, ke vi bone ŝnurumas!
物ぢゃと聞いたが。」
太郎冠者「イヤまう、つうっと無調	T: Ne, mi tute ne povas.  Mia ŝnuro
法で、たまたま縄を綯へば左縄で	estus maldekstruma.  (Malbonaŭgura
何のお役にも立ちませぬ。」	estas, oni diras, maldekstruma ŝnuro)
形部三郎「何はならぬ、彼はならぬ	G: Ha, vi  faras  nenion!    Servisto
と、奉公人のただゐるといふこと	nepre devas labori.    Do, vi ĉerpu
があるものか。それならば内にゐ	akvon el la puto!
て水を汲め。」
太郎冠者「なう形部殿。」	T: Sinjoro Gyôbu.
形部三郎「何ぢゃ。」	G: Kio?
太郎冠者「この太郎冠者は賤しい御	T: Kvankam  malnobla  servisto,  mi
奉公は致せ、つひに水などを汲う	neniam ĉerpis akvon el puto!
だことはござらぬ。」	(Oni vidis tiun laboron malŝatinda.)
形部三郎「それならば、もはやよい	G: Neniun servon mi atendos de vi.
わいやい。」
太郎冠者「ハテ、ようござらいで。」	T: Neniun servon mi faros por vi.
形部三郎「何の役にも立たぬ奴、す	G: Iru kaj sidu!
っこうでゐよ。」
太郎冠者「アー。」	T: Ho, ve!(Iras al ZYOUZA kaj sidiĝas)
形部三郎「さてもさても憎い奴でご	G: Kiel malaminda li estas!  S-ro(    )
ざる。(    )殿はよう使はるる者	diris, ke li estas utila.    Sed mi ne
ぢゃと申されたに、あのやうな口	volas servon de tiel obstina  homo!
の強い者は恐ろしうて使はれませ	Mi iros kaj postulos monon anstataŭ
ぬ。これよりあれへ参り、やはり	Tarôkazya.
元の鳥目で算用して貰はうと存ず	(Rondiras sur la podio)  Ha, mi jam
る。イヤ参るほどに、はやこれぢ	staras antaŭ la domo de S-ro(    ).
ゃ。まづ案内を乞はう。物申、案	Nun mi anoncu min.  Bonan tagon!
内申。」	Bonan tagon!
主「イヤ、表に聞き馴れた声で物申	M: Oni vokas min deekstere.    Kiu
とある。案内とは誰そ、どなたで	bonvolas viziti min?
ござる。」
形部三郎「私でござる。」	G: Jen mi, Sinjoro!
主「エイ刑部殿、只今こなたへ太郎	M: Ha, S-ro Gyôbu!    Mi ĵus sendis
冠者を遣はいてござるが。」	al vi Tarôkazya.
形部三郎「いかにも参る事は参って	G: Fakte venis Tarôkazya.  Sed mi ne
はござれども、あのやうに口の強	volas servon de tiel obstina  homo!
い者は恐ろしうて使はれませぬ。	Mi volas  ricevi  monon  anstataŭ
やはり元の鳥目で御算用なされて	Tarôkazya.
下されい。」
主「彼奴はつうっと使はるる者でご	M: Li  ja  estas  utila  homo.    Kio
ざるが、何とぞ致しましたか。」	kolerigis vin?
形部三郎「こなたも聞いて下されい。	G: Mi ordonis iri trans la monton.  Li
『山一つあなたへ使ひに行け。』	diris "Sen  ĉevalo  mi  ne  povas
と申せば、『馬上でなうてはえ参	grimpi monton."
らぬ。』と申しまする。『それな	Do mi ordonis fari  ŝnuron.    Li
らば内にゐて縄を綯え。』	diris, "Mi neniam faris ŝnuron." Mi
と申してござれば、『左縄で何の	ne volas  servon  de  tiel  obstina
役にも立たぬ。』と申しまする。	homo!    Anstataŭ  Tarôkazya  mi
何はならぬ、彼はならぬと、あの	volas ricevi monon.
やうな口の強い者は使はれませぬ。
やはり元の鳥目で御算用なされて
下されい。」
主「さてさて、それは合点の行かぬ	M: Mi tute ne komprenas!  Li estas
ことでござる。中でも縄は彼奴の	lerta ŝnurumanto.    Ha, mi vidas!
一得物でござるが。ハハア、私の	Li koleras, ke mi mensogis lin.  Do,
存じまするには、有様を申しませ	resendu lin portempe, mi petas.  Mi
なんだによって、さだめてふてた	igos lin ŝnurumi antaŭ  viaj  okuloj.
ものでござらう。それならば今一	Se li plaĉos vin,  prenu Tarôkazya.
度戻させられて下されい。こなた	Se ne, vi prenu monon.
の目の前で使うてお目にかけませ   う。お気に入ったならば使はせら   れい。またお気に入らずば、やは   り元の鳥目で御算用致すまでのこ   とでござる。」
形部三郎「して、何というてもどし	G: Kiel mi resendu lin?
ませうぞ。」
主「さればそのことでござる。今の	M: Diru: Vi ree ludis  kaj  estis  mal−
間に立ちながらまた一勝負したれ	feliĉe venkita.    Vi forludis ne nur
ば、この度はこなたの仕合はせが	tutan  monon  sed  ankaŭ  novan
悪しうて、金銀は申すに及ばず、	serviston Tarôkazya.
太郎冠者までも打ち負けた、など
と仰せられて戻いて下されい。」
形部三郎「これは一段の調儀でござ	G: Bona  ideo!    Mi  diros  tiel  al
る。」	Tarôkazya.
主「こなたもまた、つがひの抜けぬ	M: Ankaŭ vi venu iom post li.
やうに来て下されい。」
形部三郎「何がさて心得ました。私	G: Konsentite!  Jen mi foriros.
はまうかう参りまする。」
主「もはやござるか。」	M: Jam vi foriros?
形部三郎「さらばさらば。」	G: Ĝis revido!
主「ようござった。」	M: Ĝis revido!
形部三郎「ハアーッ。さたもさても、	G: Jen!  (Rondiras sur la podio)    Li
またあの人の仰せらるるは近頃尤	havas bonan  ideon.    Mi  rapidu
もでござる。とかく戻いて、あと	hejmen kaj sekvu Tarôkazya.  Kiel
から参って様子を見うと存ずる。	malaminda li estas.    Ha,  mi jam
それにつけても憎いは、あの太郎
冠者めでござる。イヤ何かと申す	staras antaŭ mia domo.    Hej  mi
うち、はや戻った。ヤイヤイ太郎	estas hejme!  Kie estas Tarôkazya?
冠者は居らぬか。戻ったぞ戻った
ぞ。」
太郎冠者「ハハア呼ぶさうな。エイ	T: (ekstaras. iras al unua pino) Ba,  li
呼ばせられまするか。」	vokas min! (Reiras)    Ĉu vi vokis
	min, Sinjoro?
形部三郎「オオ、いかにも呼ぶ。そ	G: Jes ja, mi vokis vin.    Mi  devas
ちに会うて、ちと面目ないことが	peti vian pardonon.
出来た。」
太郎冠者「それはまた、如何様なこ	T: Kio okazis, Sinjoro?
とでござるぞ。」
形部三郎「さればそのことぢゃ。今	G: Mi ree ludis  kaj  malfeliĉe  estis
の間にそちの頼うだ者と、立ちな	venkita de S-ro(      ).  Mi for-
がらまた一勝負したれば、この度	ludis ne nur tutan monon sed ankaŭ
は身共の仕合はせが悪しうて、金	vin,  Tarôkazya!  Mi kompatas vin,
銀は申すに及ばず、汝までも打ち	sed vi devas reiri.
負けた。気の毒ながら往んでくれ   ずばなるまい。」 太郎冠者「ヤアヤア、何と仰せらる   る。『今の間に私の頼うだ者と、   立ちながらまた一勝負召されたれ
ば、この度はこなたの仕合はせが	T: Ho, ve!  Ĉu vi diris, ke  vi  ree
悪しうて、金銀は申すに及ばず、	ludis kaj malfeliĉe  estis venkita de
私までも打ち負けた。』と仰せら	S-ro (        )?    Ĉu vi forludis
れまするか。」	ne nur tutan monon sed ankaŭ min?
形部三郎「なかなか。」	G: Jes, vi pravas.
太郎冠者「ヤレヤレ、それはお残り	T: Ho, ve!  Bedaŭrinde!  Mi volus
惜しいことでござる。私はいつい	resti ĉe vi longe!
つまでもこなたに御奉公を致さう
と存じてござるに、近頃残念なこ
とでござる。」
形部三郎「さりながら、これも勝負	G: Povas esti, ke iam mi revenkos kaj
づくのことぢゃによって、またい	petos vin reveni.
つ何時来て貰はねばなるまい。」
太郎冠者「その時分はなにとぞお目	T: Tiam mi petos vian longan favoron.
をかけて使うて下されい。」
形部三郎「何がさて、目をかけて使	G: Tiam mi longe favoros vin.
うてやらうぞ。」
太郎冠者「私はまうかう参りまする。｣	T: Jen mi foriros.
形部三郎「もはや行くか。」	G: Jam vi foriros?
太郎冠者「さらばさらば。」	T: Ĝis revido, Sinjoro!
形部三郎「よう来た、よう来た。」	G: Ĝis revido!
太郎冠者「ハアーッ。なうなう嬉し	T: Jen! (rondiras sur la podio)  Kia
や嬉しや。いつがいつまであの悪	ĝojo!  Mi timis,  ke por ĉiam  mi
に使はるることかと存じた。さら	restos ĉe tia kanajlo.    Mi  rapidu
ば急いで戻らうと存ずる。イヤま	hejmen...  Mi  tamen  koleras  al
ことに、それにつけても聞こえぬ	Sinjoro!  Li ne  diris  veron,  sed
は頼うだ人でござる。まっかうし	mensogis kaj sendis min al Gyôbu.
たわけぢゃによって行てくれい、	Mi devas plendi pro tio...    Ha, mi
とさへ仰せられたならば、それを	jam staras antaŭ la domo.  Sinjoro!
否とは申すまいものを、たらいて	Ĉu vi estas hejme?    Ĉu vi estas
やった分は腹が立つ。戻ってこの	hejme?  Tarôkazya revenis!
存分は言はいでおかうか。イヤ何
かと申すうち、はや戻った。イヤ
もうしもうし、頼うだお方、ござ
りまするかござるか。太郎冠者が
戻ってござる。」
主「イヤ太郎冠者が戻ったさうな。	M: Ha  Tarôkazya,  vi  revenis!  Mi
ヤイヤイ太郎冠者、戻ったか戻っ	atendis vin!
たか。」
太郎冠者「ござりまするかござるか。｣	T:  Ĉu vi estas hejme?
主「エイ戻ったか。」	M: Ha mi ĝojas, ke vi revenis!
太郎冠者「何、『エイ戻ったか。』」	T:  Ĉu vi ĝojas mian revenon?
主「なかなか。」	M: Jes, mi ĝojas.
太郎冠者「アア、こなたもこなたで	T: Kial vi mensogis min!? Se vi dirus,
ざる。まっかうしたわけぢゃによ	ke mi devas  iri al S-ro Gyôbu, mi
って行てくれい、とさへ仰せられ	volonte irus sen plendo.
たならば、それを否とは申します   るまいものを。たらいてやるとい   ふことがあるものでござるか、あ   るものでござるか。」
主「ハッア、近頃身共が悪しかった。	M: Ha, mi estis malbona.    Mi petas
何とぞ堪忍をしてくれい。」	vian pardonon.  (Riverencas iomete)
太郎冠者「アア勿体ない。これが堪	T: Ha,  ne decas,  ke vi  pardonpetas!
忍をするのせぬのと申すほどのこ	Mi estas servisto, kaj vi rajtas sendi
ともござらうか。私は奉公人のこ	min ien ajn.    Sed,  ho  ve,  kiel
とでござるによって、打ち込ませ	kompatinde,  se vi ludus je  unusola
られうと投げ込ませられうと苦し	Sinjorino!
うはござらぬが、ハッアいとほし
や、一人あるお上様を打ち込まぬ
やうになされませ。」
主「イヤまう、これに懲りぬことは	M: Tio estis bona leciono.  Nu, ankaŭ
ない。さて汝も喜うでくれい。今	vi ĝoju:    Mi ree ludis kaj feliĉe
の間に刑部殿と立ちながらまた一	venkis S-ron Gyôbu.  Mi  regajnis
勝負したれば、この度は某の仕合	ne nur multe da mono,  sed ankaŭ
はせがようて、金銀は申すに及ば	vin, Tarôkazya!
ず、汝までも打ち戻いたは何とめ
でたいことではないか。」
太郎冠者「ヤレヤレ私もかねがねそ	T: Finfine vi havis la feliĉon.    Vere
のお仕合はせを待ちまするところ、	ĝoje!
それは近頃おめでたいことでござ
る。」
主「さて早速ながら、奥の間に鳥目	M: Nu, mi bezonas ŝnuron por  tredi
がおびただしうとり乱いてあるに	en moneroj.
よって、縄を綯うでくれい。」
太郎冠者「アノ、縄のいるほどお勝	T: Ha, tiel multe  vi  venkis,  ke  vi
ちなされましたか。」	bezonas ŝnuron?
主「なかなか。」	M: Jes, tiel multe mi venkis.
太郎冠者「ヤレヤレおでかしなされ	T: Mi gratulas vin!    Vere  ĝojinde!
ました。縄は私の一得物でござる。	Mi estas lerta ŝnurumanto.  Unue
まづ藁を取って参りませう。」	mi prenos pajlon.
主「それがよからう。」	M: Bone.
太郎冠者「イヤ申し幸ひこれに綯ひ   さし藁がござる。これへ綯ひ足し   て進ぜませう。」 主「どれどれ、身共があとを控へて   やらう。」	T: Jen, restas   ŝnurpeco. Mi   aldonos al ĝi. M: Mi,    do,   helpos  vin.
	(Malantaŭ T tenas la finon de ŝnuro)
太郎冠者「それは近頃お慮外でござ	T: Mi dankas vin!  Multe  pli  rapide
る。総じてあとを控へて貰ゆれば、	mi faros ŝnuron, ĉar vi bonvolas teni
ひとしほ早う綯ゆることでござる。」	la finon de la ŝnuro.
主「さぞさうであらう。」	M: Devas esti.
太郎冠者「さて、この縄を綯ひます	T: Dum ŝnurumo mi rakontos  pri  la
る間に刑部殿の内の様子を話いて	hejmo de S-ro Gyôbu.
聞かせませうか。」
主「それがよからう。」	M: Bone.
太郎冠者「総じて『人には添うてて	T: Oni diras:  Amikiĝu kun ne-konato,
みよ、馬には乗ってみよ』とやら	rajdu sur novan ĉevalon.  Sed, mi
申しまするが、あの刑部殿と申す	konsilas vin, jam ne rilati kun S-ro
人は根性の悪しい人でござるによ	Gyôbu, ĉar li ne estas bona homo.
って、この後はお付合いはふつふ
つと御無用になされたがようござ
りませう。」
主「それはまたなぜに。」	M: Kial vi pensas tiel?