2001年 島谷 剛 | Simatani takesi 2001
|
|
狂言は能の一部として前段と後段 | Noa komedio(Kyôgen) estas foje nur
|
をつなぐ間狂言と、独立した演劇と | unu parto de noo liganta la unuan kaj
|
しての狂言があり、どちらも狂言方 | duan aktojn, foje memstara komedio.
|
と呼ばれる役者が演じます。 | En ambaŭ ludas aktoroj tiel nomataj
|
| Kyôgen-kata.
|
最近は狂言のみを鑑賞することも | Lastatempe oni ofte prezentas nur
|
多くなりましたが、元々は能を主と | noajn komediojn. Sed en malnova
|
して、能と狂言を交互に演じるのが | tempo nooj kaj noaj komedioj estis
|
伝統的な上演形態でした。 | alterne ludataj.
|
能が伝説上の死者の幽玄を演ずる | En nooj aperas fantomoj de famaj
|
のに対して狂言は (中世の)現在を生 | herooj en la historio, dum en noaj
|
きている人々の日常生活を明るく描 | komedioj aktivas tiamaj ordinaraj
|
いています。 | homoj (en Mez-Epoko).
|
狂言の歴史 | La Historio de noaj komedioj
|
---|
狂言は猿楽が発展したものとされ | Oni diras, ke noaj komedioj devenas
|
ます。室町時代の後期に大蔵流、和 | de Sarugaku. En la posta periodo de
|
泉流、鷺流が成立し、能とともに、 | Muromati aperis la skoloj Ookura,
|
江戸幕府の支持を受け、武士のたし | Izumi kaj Sagi. En subteno de Ŝoguna
|
なみとして定着します。能と狂言の | Registaro en Edo nooj kaj noaj
|
役者も武士階級に属していました。 | komedioj estis amataj de samurajoj, al
|
| kiu klaso apartenis amkaŭ la aktoroj.
|
1868年の明治革命で、武士階級は | Post la Revolucio en 1868 malaperis
|
消滅し、鷺流は断絶します。現在も | la klaso de samurajoj. Pereis ankaŭ la
|
活動しているのはいるのは、大蔵流 | Skolo Sagi. Nun aktivas la Skolo
|
(京都と東京が中心)と和泉流(東京と | Ookura, kies centroj estas Kioto kaj
|
名古屋が中心)です。 | Tokio, kaj la Skolo Izumi kun centroj
|
| en Tokio kaj Nagoya.
|
大蔵流: 東京に大蔵宗家、京都 | La Skolo Ookura: En Tokio sidas la
|
に茂山千五郎家(人間国宝茂山千作は | ĉef-familio. En Kioto estas la Familioj
|
先代千五郎の隠居名、岩波新書を書 | de Sigeyama Sengorô kaj Sigeyama
|
いた千之丞は千作の弟)と茂山忠三郎 | Tyûzaburô. Krome estas la Familio
|
家。他に善竹家(関西・東京)等。 | Zentiku k. a.
|
和泉流: 東京に和泉流宗家、野村 | La Skolo Izumi: En Tokio sidas la
|
万蔵家、名古屋に野村又三郎家など。 | ĉef-familio kaj Familioj de Nomura
|
| Manzô k. a. En Nagoya estas Familio
|
| de Nomura Matasaburô
|
分類(茂山家による) | Klasifiko laŭ Familioj Sigeyama
|
---|
◎脇狂言: | *Flankaj:
|
果報者物・福神物・百姓物・市場物 | Pri riĉuloj, dioj, kamparanoj k.a.
|
◎大名狂言 | *Daimiaj (grand-sinjoraj)
|
◎小名狂言:太郎冠者物・二人冠者物... | *Pri Tarôkazya kaj Zirôkazya |
|
◎聟女狂言:聟取物・聟入物・夫婦物... | *Pri edzino kaj edzo
|
◎鬼山伏狂言:鬼物・山伏物 | *Pri demonoj kaj jamabuŝoj
|
◎出家座頭狂言:出家物・盲人物 | *Pri bonzoj kaj blinduloj
|
◎集狂言:盗人物・すっぱ物など | *Aliaj
|
|
用語 | Leksikono
|
---|
シテ:狂言の主役、アド:シテの相手役 | Site: Ĉefa rolo, Ado: Vica rolo
|
後見:アト座左奥に座る演者の世話役 | Kôken: Zorganto, kiu sidas maldekstre
|
| en Atoza
|
図のような能舞台で能と狂言は演 | Oni ludas noojn kaj noajn komediojn
|
じられました。演者は主に鏡の間か | en aparta teatro. Aktoroj aperas de la
|
ら揚幕をあげて出入りし、囃子方は | kuliso, Kagamino-ma tra la kurteno
|
切戸口を使います。舞台は正方形で、 | nomata Agemaku. Muzikistoj uzas la
|
四隅にシテ柱・目付柱・ワキ柱・笛 | pordeton, Kirido-guti. La scenejo estas
|
柱が立っています。正面奥の鏡板に | kvadrata. Ĉe la anguloj staras fostoj
|
は老松を大きく描いてあります。 | Site, Metuke, Waki kaj Hue. Malantaŭ |
|
| la scenejo sur la muro estas bildo de
|
| maljuna granda pino.
|
アト座には後見と言われる世話役 | Sur Atoza sidas Kôken, la zorganto
|
と囃子方が座ります。地謡座は地謡 | kaj la muzikistoj. Sur Ziutai-za sidas
|
の場所です。観客は正面と脇正面か | la kantistoj. La publiko sidas ne nur
|
ら観劇します。 | antaŭe(Syômen), sed ankaŭ maldekstre
|
| (Waki-Syômen).
|